ABD Başkanı Donald Trump, 5 Mart 2025'te Kongre'nin ortak oturumunda gerçekleştirdiği tarihi konuşmasında, ekonomi, ticaret ve dış politika konularında önemli açıklamalarda bulundu. 1 saat 40 dakika süren konuşma, ABD başkanları arasında Kongre önünde yapılan en uzun konuşmalardan biri olarak kayda geçti. Trump, ekonomi ve ticaret politikalarına ağırlık vererek, yeni gümrük tarifeleri, verimlilik artırıcı reformlar ve uluslararası diplomasiye dair çarpıcı mesajlar verdi.
Ekonomi: ‘Kurtarma’ ve Çalışan Ailelere Destek
Trump, ABD ekonomisinin toparlanma sürecine girdiğini belirterek, enflasyonun kontrol altına alındığını söyledi. Biden yönetimini ekonomik sorunlar nedeniyle suçlayan Trump, "Amerika’yı yeniden yaşanabilir hale getirmek için her gün savaşıyorum" dedi.
Trump'ın Açıklamalarının Ardından:
Trump’ın konuşması, ekonomi, ticaret ve uluslararası ilişkiler konularındaki etkileri açısından büyük yankı uyandırdı. Önümüzdeki aylarda bu politikaların piyasalara ve ABD iç siyasetine nasıl yansıyacağı merakla bekleniyor.
Gümrük Tarifelerinde Kararlılık
Trump, piyasalardaki dalgalanmalara rağmen gümrük tarifelerinde geri adım atmayacağını açıkça belirtti. ABD’nin ithalat vergilerinden trilyonlar toplamayı hedeflediğini söyleyen Trump, “Gümrük tarifeleri Amerika'yı yeniden zenginleştirmek ve Amerika'yı yeniden büyük yapmakla ilgili” diyerek kararlılığını vurguladı. Meksika ve Kanada’dan gelen mallara uygulanan %25’lik vergi yürürlüğe girerken, Çin’den ithal edilen mallara ek %10’luk bir vergi daha getirildi. Trump, ayrıca ABD’nin diğer ülkelerle eşleşen karşılıklı gümrük tarifeleri planına devam edeceğini belirtti.
Vergi Politikaları
Trump, fazla mesai ücretlerinin ve Sosyal Güvenlik yardımlarının vergilendirilmemesi gerektiğini savundu. Ayrıca Amerikan yapımı otomobillerin faiz ödemelerinin vergiden düşülebilmesini önerdi. Ancak, Trump’ın vergi politikalarının bölünmüş bir Temsilciler Meclisi’nden geçmesi kolay olmayacak gibi görünüyor.
Küresel Ticaret Politikalarına Keskin Eleştiri
Trump, bazı ülkelerin ABD’ye karşı "haksız" ticaret uygulamaları yürüttüğünü iddia ederek, Avrupa Birliği (AB), Hindistan, Meksika ve Brezilya gibi ülkeleri hedef aldı. ABD’nin 2 Nisan’dan itibaren "mütekabiliyet tarifeleri" uygulayacağını açıkladı. “Onlar bizi nasıl vergilendiriyorsa, biz de onları öyle vergilendireceğiz” diyerek yeni ticaret politikalarını duyurdu.
ABD ve Çin Arasında Ticaret Savaşı
Trump yönetimi, Çin’den yapılan ithalata uygulanan yüzde 10 gümrük vergisini yüzde 20’ye çıkardı. Çin’in misilleme olarak ABD ürünlerine yönelik tarifeleri artırması beklenirken, Trump bu politikanın ABD ekonomisini ve üretim sektörünü canlandıracağını savundu.
Yeni Gümrük Vergileri: 'Küçük Bir Sarsıntı Olacak'
Trump, Meksika ve Kanada ürünlerine yüzde 25, Çin ürünlerine ise yüzde 20 gümrük vergisi getirdi. Bu politikaların Amerikan ekonomisine etkisi konusunda endişeler varken, Trump, “Amerika’yı tekrar zengin yapmak için tarifeler gerekli” dedi. Ancak özellikle Kanada ve Meksika’dan gelen sert tepkiler nedeniyle alkış almakta zorlanan Trump, “Küçük bir sarsıntı olacak ama sorun değil” diyerek durumu hafife aldı.
Elon Musk ve Devlet Verimliliği
Trump, devlette israfı önlemek amacıyla yeni bir departman kurduğunu ve bu departmanın başına Elon Musk’ı getirdiğini duyurdu. Musk’ın federal harcamaları kısarak devlet verimliliğini artıracağını belirten Trump, “Bu daha başlangıç” diyerek büyük bir reform sürecine işaret etti.
"Teşekkürler, Elon!"
Trump, dünyanın en zengin iş insanı ve Tesla ile SpaceX’in CEO’su Elon Musk’ı, hükümet harcamalarını kesmek ve verimliliği artırmak için başlattığı girişim nedeniyle övdü. Musk’ın liderliğindeki ekip, on binlerce federal çalışanın işine son verdi, milyarlarca dolarlık dış yardımı kesti ve birçok devlet programını iptal etti. Trump, "Herkes burada, hatta bu taraf bile (Demokratları kastederek) takdir ediyor, ama itiraf etmek istemiyorlar" sözleriyle salondaki Cumhuriyetçileri güldürdü. Ancak Demokrat vekiller, "Hırsız Musk" yazılı pankartlar açarak bu duruma tepki gösterdi.
Zelenskiy’den “Önemli” Mektup
Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’den bir mektup aldığını belirterek, “Ukrayna’nın mümkün olduğunca kısa sürede kalıcı barışı sağlamak için müzakere masasına gelmeye hazır olduğunu” aktardı. Ayrıca, Ukrayna’nın maden anlaşmasını da imzalamaya hazır olduğunu söyledi.
Yumurta Fiyatları ve Enflasyon: Sorumlu Biden mı?
Trump, enflasyon ve özellikle yükselen gıda fiyatları konusunda eski ABD Başkanı Joe Biden yönetimini suçladı. “Joe Biden, özellikle yumurta fiyatlarının kontrolden çıkmasına izin verdi” diyen Trump, bu artışın kuş gribi nedeniyle milyonlarca tavuğun telef olmasına bağlı olduğunu kabul etmekle birlikte, tarım bakanına dönerek, “Bu konuda iyi bir iş çıkar” demekle yetindi.
Grönland’ı Satın Alacak mı?
Trump, ABD’nin Grönland’ı "bir şekilde" alacağını söyledi ve burayı ABD topraklarına katma planlarını açıkladı. "Sizi güvende tutacağız, sizi zengin yapacağız ve Grönland’ı hayal bile edemeyeceğiniz seviyelere çıkaracağız" diyerek, bölgenin NATO için stratejik önemine vurgu yaptı.
Uyuşturucu Kaçakçılığı ve Sınır Güvenliği
Trump, Meksika’nın kartel liderlerini ABD’ye iade etme çabalarını övdü, ancak fentanil kaçakçılığı konusunda daha fazla önlem alınmasını talep etti. Kongre’ye sınır güvenliğini artıracak ve uyuşturucu kaçakçılığını azaltacak bir yasa tasarısını geçirme çağrısı yaptı.
Yabancı Düşmanlar ve Uluslararası Politikalar
Trump, konuşmasında dış politikaya çok az yer ayırdı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin ABD ile nadir toprak elementleri anlaşmasını imzalamaya hazır olduğunu belirtti. Ancak aynı zamanda Ukrayna’ya Amerikan yardımlarından duyduğu rahatsızlığı da dile getirdi. İsrail-Hamas savaşına sadece üstünkörü bir atıfta bulunan Trump, ABD’nin bölgedeki rolüne dair net bir açıklama yapmadı.
Temsilci Al Green’in Meclis’ten Çıkarılması
Demokrat Temsilci Al Green, Trump’ın konuşmasını protesto ederken Meclis Başkanı Mike Johnson’ın talimatıyla güvenlik görevlileri tarafından salondan çıkarıldı. Green, Trump’ın Medicaid programını kesme yetkisi olmadığını haykırarak konuşmasını böldü. Diğer bazı Demokratlar ise pankartlar açarak sessiz protestolar gerçekleştirdi.
İngilizce ABD’nin Resmi Dili İlan Edildi
Trump, İngilizce’yi ABD’nin resmi dili ilan ettiğini duyurdu. Bu karar, muhafazakâr kesimler tarafından büyük bir zafer olarak görülürken, bazı kesimlerde tepkiyle karşılandı.
5 Milyon Dolarlık ‘Gold Kart’ ile Vatandaşlık Satışı
Trump, 5 milyon dolar karşılığında ‘Gold Kart’ uygulaması ile ABD vatandaşlığı satmayı planladığını açıkladı. Bu sistemle, ABD’ye yüksek gelir getiren yatırımcıların çekilmesi amaçlanıyor.
Panama Kanalı ve Grönland Mesajı
Trump, Panama Kanalı’nı geri almak istediklerini ve Grönland’ı ABD’ye katmayı düşündüğünü söyledi. Bu açıklamalar, uluslararası arenada büyük yankı uyandırdı.
Sonuç
Donald Trump’ın Kongre konuşması, uzunluğu ve içeriği ile dikkat çekti. Vergi politikalarından dış politikaya, devlet reformlarından ticaret savaşlarına kadar birçok konuda iddialı açıklamalar yaptı. Ancak konuşmanın büyük bir kısmı Cumhuriyetçi tabanı memnun etmeye yönelikti ve iki partili uzlaşı mesajlarından yoksundu. Demokratların sert protestoları ve Al Green’in meclisten çıkarılması ise konuşmanın en dikkat çekici anlarından biri olarak kayıtlara geçti.
Yazar: Besim Şen
