2 Nisan günü gerçekleşen basın toplantısında ABD Başkanı Donald Trump, günlerdir beklenen gümrük vergisi düzenlemelerini kapsamlı bir sunumla duyurdu. Kürsüye elinde detaylı bir tabloyla çıkan Trump, aralarında Çin, Avrupa Birliği, Türkiye ve İngiltere’nin de bulunduğu pek çok ülkeye uygulanacak yeni oranları açıkladı.
Konuşmasının odağında, ABD ekonomisini “yeniden zenginleştirmek” ve “iş kayıplarını telafi etmek” vardı. Trump ayrıca, politik konulara ve dış ilişkilerde yaşanan sorunlara da değinerek, gündeme dair çarpıcı mesajlar verdi.
YENİ GÜMRÜK VERGİLERİ: KİM, NE KADAR ETKİLENECEK?
Trump’ın açıkladığı listeye göre, Çin’den ithal edilen ürünlere yüzde 34 gümrük vergisi getirildi. Daha önce ilân edilen yüzde 20’lik vergi de buna eklendiğinde, Çin’e uygulanacak toplam oran yüzde 54’e ulaşıyor.
- Avrupa Birliği’nden gelen ürünler: Yüzde 20
- Japonya: Yüzde 24
- İngiltere: Yüzde 10
- Türkiye: Yüzde 10
Trump, bu yeni tarifeleri “karşılıklı veya nazik karşılıklılık” ilkesi olarak tanımladı. Yüksek vergilerin nedeni olarak diğer ülkelerin ABD’ye karşı uzun zamandır uyguladığı “adaletsiz” vergi politikalarını gösterdi.
KANADA VE MEKSİKA’YA SERT MESAJLAR
Trump, konuşmanın hemen başında Kanada ve Meksika örneklerini öne çıkardı. “Sadece süt ürünlerinde bile Kanada’nın yüzde 300 vergi uyguladığını” ifade eden Trump, bu durumu “kesinlikle adil değil” şeklinde yorumladı. Meksika’yı ise her yıl 200 milyar dolarlık ekonomik desteğin gitmesi ve bunun ABD’ye hiçbir dönüşü olmaması nedeniyle eleştirdi.
Başkan, “Bu ülkeleri sürekli sübvanse ettiğimiz için muazzam borç birikiyor” diyerek, ABD’nin artık kendi vatandaşlarını ve kendi sanayisini önceleyeceğini vurguladı.
EŞİTSİZ TİCARİ KOŞULLAR: “BİZDEN ALIP, BİZE HİÇBİR ŞEY VERMİYORLAR”
Trump’ın sık sık değindiği bir diğer konu, ülkeler arasında uygulanan vergilerin dengesizliği. Başkan, Avustralya’dan biftek alımından tutun da Japonya’nın pirince uyguladığı yüksek gümrüklere kadar geniş bir yelpazede örnek verdi. Özellikle Çin, Japonya, Tayvan, Hindistan ve Avrupa Birliği’nin “kendi sanayilerini korumak adına ABD’yi zarara uğrattıklarını” öne sürdü.
Tablodaki oranlara bakıldığında, örneğin Tayvan’ın yüzde 64 vergi talebi karşısında ABD’nin yüzde 32 aldığı görülüyor. Trump, bu farklara dikkat çekerek, “Onlar yüzde 64 istiyorsa biz de yüzde 64 uygulayabiliriz ama şimdilik yüzde 32’ye razıyız” dedi.
ÖNEMLİ SANAYİ VE ÜRETİM HAMLELERİ
Başkan Trump, vergi politikalarındaki bu değişimin ABD’de dev bir üretim dalgası başlatacağını savundu. Dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinin, otomobil markalarının ve çip üreticilerinin artık ABD’de yatırım yapacaklarını belirtti.
- Apple’ın 500 milyar dolar yatırım planladığı,
- Tayvan’dan gelen çip üreticilerinin 200 milyar dolarlık fabrika kurmayı düşündüğü,
- Bu sayede “kapanan fabrikaların yeniden açılacağı” ve binlerce yeni iş sahasının oluşacağı,
- Özellikle otomobil sektörünün yeniden canlanacağı,
Trump’ın altını çizdiği konular arasında yer aldı. “Bu ülkeyi bir endüstri cennetine dönüştüreceğiz” ifadesiyle de niyetinin sadece büyük şirketlere değil, sendikalara ve küçük üreticilere de yönelik olduğunu vurguladı.
UKRAYNA, ORTADOĞU VE DİĞER POLİTİK SORUNLAR
Ekonomik hedeflerinin yanı sıra Rusya, Ukrayna, Ortadoğu ve Husilerle ilgili konulara da kısa bir bölüm ayıran Trump, “Bütün bu gümrük vergileri düzenlemesinin yanı sıra, uluslararası krizlerle de uğraşıyorum” dedi.
ABD Başkanı, Ukrayna ve Orta Doğu’da yaşanan karışıklıklara dair spesifik çözümler sunmasa da “gemileri batırıyoruz” gibi keskin çıkışlarla ABD’nin askeri inisiyatiflerini sürdürdüğünü ima etti. Hem ekonomik hem de politik alanlarda aynı anda mücadele etmenin önemine değinerek, “Yoğun ama gerekli bir süreç” şeklinde konuştu.
“UYUYAN JOE” VE EKONOMİDEKİ DEĞİŞİM MESAJLARI
Trump, Joe Biden’ı eleştirmekten kaçınmadı. “Uyuyan Joe döneminde binlerce iş kayboldu, tarihi ticaret açıkları oluştu ve ülkemiz göçmen akınına uğradı” diyerek, kendi politikalarının ise “enflasyonu düşürmeye, üretimi artırmaya ve sınır güvenliğini iyileştirmeye” odaklandığını belirtti.
Özellikle yumurta fiyatlarındaki düşüşe sık sık vurgu yaparak, bunun tarım politikalarında attığı adımların doğrudan bir sonucu olduğunu söyledi. “%59’luk bir düşüşten bahsediyoruz. Bu, tarım bakanımızın çok iyi iş çıkardığını gösterir” sözleriyle kabinesine destek verdi.
GÖÇMEN POLİTİKASI: “YASAL YOLLARDAN GELİN, KAPIMIZ AÇIK”
Başkan, göçmen konusuna ilişkin de sert ifadeler kullandı. Suç işleyen yabancılara müsamaha gösterilmemesi gerektiğini yineleyerek, “Radikal hakimler” dediği bazı yargı mensuplarının bu konuda elini kolunu bağladığını öne sürdü.
Ancak buna rağmen, fabrika ve sanayide doğabilecek iş gücü ihtiyacını düşünerek, “Yasal yollardan gelmek isteyen, bu ülkeyi seven herkese kapımız açık” mesajını verdi. Bunun, ABD ekonomisini güçlendiren ve ülkede istihdam sağlayan bir unsur olacağını vurguladı.
VERGİ İNDİRİMİ VE BORÇ AÇIĞI PLANI
Trump, yeni bir yasa paketi üzerinde çalıştıklarını duyurarak, “Amerika’da üretilmiş araba alırsanız faiz indirimi ve kredi kolaylığı sağlayacağız. Böylece yerli üretim canlanacak” dedi. En büyük hedeflerinden biri, borç açığını kapatmak ve vergi indirimlerini “kalıcı hale getirmek”.
Kongre’den onay bekleyen düzenlemelerin ABD tarihinde “en büyük paket” olacağını söyleyen Trump, “Bu pakette herkese göre bir şey olmayabilir, ama ülke için çok büyük kazanç olacak” ifadelerini kullandı.
ABD EKONOMİSİNDE “YENİ BİR DÖNEM” Mİ?
2 Nisan konuşması, yalnızca gümrük vergileriyle sınırlı kalmadı. Trump, ABD’nin global ticaretteki rolünü yeniden tanımlamak istediğini, “tek taraflı uygulamalara son vereceğini” ve ülkeyi “yeniden zengin” yapacağını defalarca vurguladı.
Bu politikaların uluslararası yansımaları ne olacak, tartışmalı gümrük vergileri dünya ticaret dengesini nasıl etkileyecek, ekonomik büyüme ne ölçüde hızlanacak? Tüm bu soruların yanıtlarını önümüzdeki dönemde görmeye başlayacağız. Ancak kesin olan şu ki, ABD Başkanı Trump, ekonomi ve ticarette sert bir dönüşüm vaat ediyor.
Yatırım planları, gümrük düzenlemeleri, vergi indirimleri ve sıkı göçmen politikalarıyla şekillenecek bu sürecin, özellikle üretim sektöründe büyük değişimlere yol açması bekleniyor. Önümüzdeki aylarda hem küresel piyasalar hem de Amerikan iş dünyası, bu yeni gümrük vergilerinin “gerçek etkilerini” yakından takip edecek.
Bu tarihi duyuru, ABD ve küresel ticaret arasındaki bağları yeniden düzenleyecek gibi görünüyor. Trump ise “Amerika’yı merkeze koyma” stratejisini kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğini net biçimde ortaya koymuş durumda.
