Rusya, kripto para piyasasına yönelik uzun süredir devam eden temkinli ve kısıtlayıcı yaklaşımında dikkat çekici bir değişime hazırlanıyor. Ülkenin en büyük iki borsası olan Moscow Exchange (MOEX) ve St. Petersburg Exchange (SPB), kripto varlık işlemlerini başlatmak için teknik olarak hazır olduklarını açıkladı. Her iki borsa da, yasal çerçevenin netleşmesiyle birlikte dijital varlık hizmetlerini devreye alabileceklerini belirtiyor.
Rusya’da önemli kripto adımı
Hazırlanan düzenleyici çerçevenin merkezinde, Rusya Merkez Bankası tarafından tasarlanan iki kademeli bir piyasa modeli yer alıyor. Bank of Russia öncülüğünde oluşturulan bu yapı, bir yandan kripto varlıkların yasal olarak tanınmasını hedeflerken, diğer yandan yatırımcı erişimini sıkı kurallarla kontrol altında tutmayı amaçlıyor. Model, nitelikli olmayan bireysel yatırımcılar ile profesyonel ve yüksek net değere sahip yatırımcılar arasında net bir ayrım yapıyor.
Bireysel yatırımcılar için öngörülen kurallar oldukça katı. Buna göre, nitelikli olmayan yatırımcılar yıllık en fazla 300 bin rublelik (yaklaşık 3.300–3.800 dolar) kripto yatırımı yapabilecek. Ayrıca, bu yatırımcıların kripto piyasalarına girmeden önce bilgi ve risk farkındalığını ölçen zorunlu bir sınavdan geçmesi gerekecek. İşlemler yalnızca tek bir lisanslı aracı kurum üzerinden yapılabilecek ve erişim, Bitcoin ve Ethereum gibi en likit kripto paralarla sınırlı tutulacak.
Nitelikli yatırımcılar cephesinde ise daha geniş bir serbesti söz konusu. Profesyonel yatırımcılar ve yüksek varlığa sahip bireyler için herhangi bir işlem limiti öngörülmezken, daha geniş bir kripto varlık yelpazesine erişim sağlanacak. Buna karşın, gizlilik odaklı kripto paralar bu grubun dahi erişimine kapalı olacak. Ayrıca, statüleri ne olursa olsun tüm yatırımcıların risk farkındalığı testlerinden geçmesi zorunlu tutulacak.
Düzenlemeye ilişkin zaman çizelgesi de netleşmeye başladı. Planlanan takvime göre, 1 Temmuz 2026’ya kadar gerekli tüm yasal düzenlemelerin tamamlanması hedefleniyor. 2026 yılı boyunca MOEX ve SPB’nin kripto alım satım işlemlerini başlatması beklenirken, Temmuz 2027 itibarıyla sistemin tam anlamıyla yürürlüğe girmesi ve lisanssız faaliyetlere yönelik yaptırımların uygulanması öngörülüyor. Pilot uygulamaların ise Mart 2025 gibi daha erken bir tarihte başlaması gündemde.
Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov’un açıklamaları da bu dönüşümün siyasi düzeyde destek gördüğünü ortaya koyuyor. Siluanov, Merkez Bankası ile birlikte “süper nitelikli yatırımcılar” için bir kripto borsası kurulacağını ve kripto varlık işlemlerinin yasal çerçeveye alınarak kayıt dışılığın azaltılacağını ifade ediyor. Ancak bu işlemlerin, ülke içinde günlük ödemelerde kullanılmasına izin verilmeyeceği de özellikle vurgulanıyor.
Yeni düzenleme kapsamında kripto paralar “ticarete konu parasal varlıklar” olarak tanınacak. Buna rağmen, Rusya içinde mal ve hizmet ödemelerinde kullanılmaları yasak olmaya devam edecek.
