İran Merkez Bankası, ülkedeki tüm kripto para borsalarının yalnızca sabah 10.00 ile akşam 20.00 saatleri arasında hizmet vermesine yönelik zorunlu bir düzenleme yayımladı. Bu ani karar, İran’ın en büyük kripto borsası Nobitex’in yaklaşık 90 milyon dolarlık büyük bir siber saldırıya uğramasının ardından geldi. Olay, hem ülke içinde hem de küresel kripto topluluğunda büyük yankı uyandırdı.
Nobitex hack’i ve İsrail bağlantısı
Daha önce de bildirdiğimiz üzere saldırının, daha önce İran altyapılarına yönelik operasyonlarla ilişkilendirilen “Gonjeshke Darande” (Yırtıcı Serçe) adlı İsrail bağlantılı bir hacker grubu tarafından gerçekleştirildiği iddia ediliyor. Bu grubun geçmişte de İran’daki enerji ve sanayi sistemlerine sızdığı biliniyor. Nobitex hack’i, grubun finansal altyapılara da yöneldiğini gösteriyor. İran’ın siber güvenlik birimleri ise saldırının detaylarını araştırmaya devam ediyor.
Merkez Bankası’nın uygulamaya koyduğu yeni düzenleme, kripto işlemlerini klasik banka saatlerine sabitleyerek gece saatlerinde yaşanabilecek olası saldırıların önüne geçmeyi hedefliyor. Yetkililere göre, gece saatleri hem daha az denetim altında kalıyor hem de siber saldırganların daha sık operasyon yaptığı zaman dilimleri olarak öne çıkıyor.
Chainalysis Ulusal Güvenlik İstihbaratı Başkanı Andrew Fierman’a göre, bu kısıtlama sadece güvenlik odaklı değil. İran rejimi, kripto paralar aracılığıyla gerçekleşen sınır ötesi para transferlerini daha fazla kontrol altına almak istiyor. Bu da, kripto para birimlerinin İran halkı tarafından yaptırımları aşmak için bir araç olarak kullanılmasının önüne geçilmesini amaçlıyor olabilir.
Fierman ayrıca, Merkez Bankası’nın daha önce de farklı sebeplerle benzer kısıtlama girişimlerinde bulunduğunu hatırlatıyor. Özellikle İran Riyali’nin değer kaybıyla mücadele amacıyla geçmişte bazı işlemler sınırlanmıştı.
Kripto madenciliği ve yaptırımlar
İran, yıllardır ekonomik yaptırımları aşmak için kripto para teknolojilerinden faydalanıyor. Ucuz elektrik nedeniyle kripto madenciliği alanında da önemli bir merkez konumunda. Ancak bu avantaj, son dönemdeki gerilim ve siber saldırılarla birlikte ciddi bir baskı altına girmiş durumda. Nobitex saldırısının ardından gelen yeni düzenleme, İran’daki kripto sektörü için oldukça kritik bir gelişme.
Yeni düzenlemenin kripto ekosistemi üzerindeki uzun vadeli etkileri ise önümüzdeki haftalarda daha net görülecek. Ancak şimdilik, İranlı yatırımcılar ve geliştiriciler için “kripto mesaisi” sabah 10 ile akşam 8 arasına sıkışmış durumda.
