ABD hükümeti bütçe krizinin çözülememesi nedeniyle resmen kapandı. Cumhuriyetçi Parti ile Demokratlar arasında haftalardır süren görüşmeler sonuçsuz kaldı ve federal hükümete sağlanan fonlar 30 Eylül Salı gece yarısı (TSİ 06.00) itibarıyla kesildi. Bu gelişme, yalnızca kamu hizmetlerinde değil, finans piyasalarında da önemli bir belirsizlik yarattı.
Beyaz Saray Yönetim ve Bütçe Ofisi, gece yayımladığı bildiride kapanmayı doğruladı. Açıklamada Demokratların sorumlu olduğu ileri sürüldü ve “Bu sürdürülemez tutumun ne kadar devam edeceği belirsiz, bu da kapanmanın süresini öngörmeyi zorlaştırıyor” ifadeleri yer aldı. Trump yönetimi, kapanmadan Demokratları sorumlu tutarken, muhalefet tarafı da Cumhuriyetçilerin sağlık ve sosyal güvenlik politikalarında geri adım atmamasını krizin nedeni olarak gösteriyor.
Yaklaşık 800 bin federal çalışanın maaşsız izne çıkarılması bekleniyor. Zorunlu hizmetler kapsamında sayılan sınır güvenliği, acil sağlık hizmetleri, hava trafik kontrolü ve kolluk kuvvetleri görevine devam edecek. Ancak ulusal parklar, gıda denetimleri, öğrenci kredileri, araştırma merkezleri ve bazı sosyal yardım programlarında kesintiler yaşanacak. Daha önceki kapanmalarda olduğu gibi, çalışanların bir kısmı ücretsiz izne gönderilecek, bir kısmı ise maaş alamadan görev yapmayı sürdürecek.
Kripto ETF’leri arafta kaldı
Bu kapanmanın kripto piyasalarına yansıması da kaçınılmaz görünüyor. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), son haftalarda spot kripto ETF’ler için onay sürecini hızlandırmıştı. Bitcoin ve Ethereum ETF’leri için daha önce kullanılan tek tek inceleme sistemi kaldırılmış, yerine “genel listeleme standartları” getirilmişti. Bu değişiklik, Solana gibi popüler altcoin ETF başvurularının ekim ayı içinde onaylanabileceği beklentisini doğurmuştu.
Ancak hükümet kapanmasıyla birlikte SEC’in ilgili bölümleri çalışmalarını askıya aldı. SEC’in yayımladığı operasyon planına göre, yeni başvuruların değerlendirilmesi, yorum talepleri ve no-action kararları kapanma süresince durdurulacak. Bitwise Yatırım Direktörü Matt Hougan, “Hükümet kapandığında hiçbir onay verilmeyecek” derken, Fireblocks’un hukuk sorumlusu Jason Allegrante ise bunun geçici bir aksama olduğunu vurguladı: “Talep ortadan kalkmıyor. Washington yeniden açıldığında süreç kaldığı yerden devam edecek.”
ABD Başkanı Donald Trump ise kapanmanın ardından yaptığı açıklamada Demokratları suçladı ve “Bu krizde geri adım atmayacağız” ifadelerini kullandı. Trump yönetimi, kapanmanın ne kadar süreceğine dair net bir süre vermese de, geçmişteki örneklere bakıldığında kapanmaların ortalama sekiz gün sürdüğü biliniyor.
Yine de sürecin uzaması durumunda finansal piyasalar da baskı altında kalabilir. Özellikle Bitcoin ve Ethereum gibi büyük kripto varlıkların dalgalanması beklenirken, altcoin piyasasında daha sert hareketler görülebilir. ETF onay sürecindeki gecikmeler, yatırımcıların kısa vadeli stratejilerini de yeniden şekillendirmesine neden olabilir.
Bitcoin ve altcoinlerde son durum
Washington’daki kriz, kripto piyasalarında da hızlı bir dalgalanma tetikledi. Kapanmanın gerçekleştiği saatlerde piyasa verileri şöyleydi:
- Bitcoin (BTC): 115.167,64 USD
- Ethereum (ETH): 4.147,69 USD
- XRP: 2,85 USD
- BNB: 1.010,32 USD
- Solana (SOL): 210,18 USD
- DOGE: 0,23355 USD
- TRX: 0,3344 USD
- 2013 yılında, hükümetin 16 gün süreyle kapandığı dönemde Bitcoin yaklaşık %14 kadar yükselmişti.
- Oysa 2018–2019 arasında 35 gün süren en uzun kapanmada, BTC fiyatı nispeten düşüş eğilimindeydi: yaklaşık %6 düşüşle 3.802’den 3.575’e kadar geriledi.
Bu tarihsel örnekler, kripto piyasalarının kapanma dönemlerinde sabit bir yön izlemediğini gösteriyor. Bazı durumlarda yükseliş baskısı oluşurken, diğer dönemlerde risk algısıyla düşüşler de görülebiliyor.
