ABD bankacılık sisteminde uzun süredir beklenen kırılma gerçekleşti. Office of the Comptroller of the Currency (OCC), yayınladığı 9 Aralık tarihli mektupla birlikte bankalara kripto varlık işlemlerinde aracılık etme yetkisi verdi. Böylece, geleneksel finans kurumlarının kripto piyasasına girişindeki en büyük belirsizliklerden biri resmen ortadan kalktı.
OCC’nin duyurusu, bankalara “riskless principal” modeli üzerinden işlem yapma imkânı tanıyor. Bu modelde bankalar, müşterileri adına alım ve satım emirlerini eşleştiriyor; ancak varlığı kendi bilançolarına geçirmiyor. Böylece fiyat oynaklığına maruz kalan taraf olmuyorlar. Yani bankalar, bir tür kripto aracı kurum gibi çalışacak; hem regüle hem hızlı hem de müşteriye daha güvenli bir alternatif sunacak.
Son birkaç yılda, özellikle 2021–2024 döneminde hem Fed hem OCC, kripto varlıklar konusunda oldukça temkinli bir çerçeve çizmişti. Likidite riskleri ve volatilite uyarıları öne çıkarken, bankaların kriptoyla ilgili girişimleri sıkı denetim ve geçici pilot programlarla sınırlandırılıyordu. Şimdi bu yaklaşım köklü bir dönüşüm geçiriyor. Mektup, bankaların artık tam ölçekli entegrasyona gidebileceğini ve kripto işlemlerinin OCC gözetiminde yürütüleceğini açıkça belirtiyor.
OCC, bu izinle birlikte müşterilerin regüle bir banka üzerinden kriptoya erişebilmesinin hem güvenlik hem şeffaflık açısından kritik olduğunu vurguladı. Özellikle regüle olmayan veya düşük denetime tabi borsalara karşı alternatif oluşturması bekleniyor. Bankaların müşteri ile karşı taraf arasında köprü görevi görmesi sayesinde, yatırımcıların bilinmeyen borsalara ya da anonim işlem yapan piyasalara maruz kalma riski azalacak.
Bu dönüşüm yalnızca müşteriler için değil, bankalar için de yeni bir iş modeli yaratıyor. Geleneksel finans kurumları, kendi bünyelerinde kripto aracı hizmetleri sunabilecek; alım-satım altyapıları bankacılık sistemine entegre edilebilecek. Böylece uzun zamandır konuşulan “banka üzerinden kripto alım-satım” modeli ABD’de gerçekten hayata geçiyor. Bu adımın, milyonlarca ABD’li için kripto varlıklara erişimi kolaylaştırması bekleniyor.
14 bankadan başvuru
OCC Başkanı Jonathan Gould, bir blockchain konferansında yaptığı açıklamada bankaların teknolojik dönüşümünün kaçınılmaz olduğunu söyledi. “Custody ve elektronik saklama hizmetleri onlarca yıldır dijital olarak yürütülüyor. Dijital varlıkları farklı görmemiz için bir sebep yok” diyen Gould, bankacılık sisteminin telgraftan blockchain dönemine uzanacak bir kapasiteye sahip olduğunu vurguladı.
Gould ayrıca bu yıl 14 yeni banka başvurusu aldıklarını, bunların bir kısmının dijital varlık odaklı olduğunu belirtti. Bu rakamın son dört yılın toplamına neredeyse eşit olması dikkat çekti. OCC’ye göre bu durum, kriptoyla entegre bankacılık modellerinin hızla yaygınlaşabileceğine işaret ediyor.
Sektör temsilcilerinin bazı itirazlarına rağmen OCC tarafı net: Kriptoyla uyumlu bir bankacılık yapısı, hem müşterilere daha iyi hizmet sunacak hem de yerel ekonomileri destekleyecek. Üstelik OCC, Anchorage Digital gibi kripto odaklı ulusal güven kurumlarını yıllardır denetlemiş durumda. Bu nedenle yeni süreçlerin yönetilmesinde risk görülmüyor.
