Ethereum’dan ZK Devrimi: Yeni Plan Duyuruldu, Fiyat Desteklendi
Ethereum Foundation, ağın temel katmanına sıfır bilgi ispatlarını (zero-knowledge proofs – ZK) entegre etme planını duyurarak ETH fiyatını yukarı taşıdı. Yapılan açıklamaya göre, Ethereum’un yeni hedefi, bir yıl içinde Layer-1 seviyesinde çalışan zkEVM’yi (zero-knowledge Ethereum Virtual Machine) hayata geçirmek.
Gerçek zamanlı ZK ispatlarıyla yeni bir dönem
Ethereum Foundation’ın resmi blog gönderisinde paylaşılan plan, doğrulayıcıların blokları yeniden çalıştırmak yerine üç bağımsız zkVM tarafından üretilen kriptografik ispatları kontrol etmesini öngörüyor. Böylece sistemde büyük bir verimlilik ve ölçeklenebilirlik artışı sağlanması hedefleniyor. Araştırmacı Sophia Gold’un verdiği bilgilere göre, “gerçek zamanlı ispat” konsepti etrafında şekillenen bu sistem, 10 saniyenin altında gecikme, 300 KiB altında ispat boyutu ve en az 128-bit güvenlik hedefleriyle piyasaya sunulacak. Bu standartlara ulaşan zkVM ekipleri Ethereum ekosisteminde önemli bir yer edinebilecek.
Planın ilk aşamasında yalnızca sınırlı sayıda doğrulayıcının yeni istemcileri çalıştırması bekleniyor. Ancak sistem denetimlerden, hata ödüllerinden ve resmi doğrulamalardan geçtikçe, bu ispatların ağ genelinde standart haline gelmesi amaçlanıyor.
Vitalik Buterin’in uzun süredir dile getirdiği “zk-dostu Ethereum” vizyonunun bir yansıması olan bu plan, ağın gizlilik, ölçeklenebilirlik ve sansür direnci alanlarında yeni bir çığır açmasını hedefliyor. Ayrıca SP1 gibi teknolojilerin yardımıyla, ev tipi donanımlar üzerinde çalışan doğrulayıcılar da mümkün olacak. Bu da ağın merkezsiz yapısının korunması adına kritik bir adım. ETH fiyatı ise bu gelişmelerin ardından %5’in üzerinde artışla 3.000 dolar seviyesinin üzerine çıktı.
Layer-2 rollup’lar ve ZK girişimleri için yeni dönem
Ethereum’un Layer-1’e ZK teknolojisini entegre etme kararı, halihazırda Layer-2 çözümleri sunan rollup projeleri ve ZK odaklı girişimler için karmaşık bir tablo oluşturuyor. Bir yandan Ethereum’un standartları belirleyici pozisyona gelmesi, küçük ZK girişimlerinin pazardaki rolünü sorgulamasına neden olabilir. Diğer yandan, Ethereum bu süreci bir rekabet değil, iş birliği çağrısı olarak nitelendiriyor.
Foundation, tüm zkVM ekiplerini “gerçek zamanlı ispat” hedeflerine birlikte yürümeye davet ederken, bu iş birliklerinin sektör genelinde daha güçlü bir ZK altyapısı yaratacağını savunuyor. ZK girişimleri için Ethereum ile uyumlu çalışan araçlar ve sistemler geliştirmek, rekabetten ziyade birlikte büyüme fırsatı sunabilir.
ETF’lere ilgi büyük
Bunlara ek olarak, Bitcoin ve ETH’deki en son yükselişin ardında ETF girişleri yer alıyor. Spot Ethereum ETF’leri de güçlü bir ilgi gördü ve 383,1 milyon dolarlık net girişle tarihindeki en yüksek ikinci günlük girişini kaydetti. BlackRock’un iShares Ethereum Trust ETF’i (ETHA) öne çıkan ürün oldu ve yalnızca bir günde 300,9 milyon dolarlık rekor net giriş elde etti.
