Çin Halk Cumhuriyeti, yabancı bir şirketin kripto para karşılığında kullanıcıların iris verilerini topladığını ve bunun ulusal güvenlik açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu açıkladı. Çin Devlet Güvenlik Bakanlığı (MSS) tarafından yayımlanan açıklamada şirket ismi verilmedi; ancak tarif edilen faaliyetlerin, daha önce Worldcoin adıyla bilinen “World” projesine işaret ettiği yorumları yapılıyor.
Kripto karşılığı iris taraması: Küresel tehdit mi?
MSS’nin WeChat üzerinden paylaştığı bilgilere göre, yabancı bir şirket, kripto para dağıtımı vaadiyle dünya çapında bireylerin iris verilerini topladı. Bu biyometrik verilerin yurtdışına aktarılması ise yalnızca kişisel gizliliği değil, aynı zamanda Çin’in ulusal güvenliğini de tehdit ediyor.
Yetkililer, özellikle iris tanımanın hassas alanlarda kullanılan yüksek doğrulukta bir biyometrik yöntem olduğuna dikkat çekti. Bu nedenle bu verilerin kötü niyetli kullanımlar için cazip hale geldiği belirtiliyor. MSS, “Bu tür biyometrik verilerin sızması geri döndürülemez sonuçlar doğurabilir” diyerek, halkı dikkatli olmaya çağırdı.
Worldcoin gündemde: Çin, ismi vermeden hedef gösterdi
Açıklamada şirket adı geçmese de, bahsedilen faaliyetler doğrudan Worldcoin’in iş modeline benziyor. OpenAI CEO’su Sam Altman tarafından kurulan Worldcoin, kullanıcıların iris verilerini tarayarak benzersiz kimlikler oluşturmayı ve buna karşılık WLD token’ları dağıtmayı amaçlıyor. Şirket, bugüne kadar 160 ülkede faaliyet yürüttüğünü açıklasa da Çin’de resmi bir operasyonu bulunmuyor.
Worldcoin, daha önce de Endonezya, Kenya ve Fransa gibi ülkelerde veri gizliliği gerekçesiyle soruşturmalara konu olmuştu. Endonezya, mayıs ayında projenin faaliyet iznini askıya almıştı. Şirket ise bu ülkede kimlik doğrulama hizmetlerini durdurduğunu ve ilgili düzenlemeleri netleştirmeye çalıştığını açıklamıştı.
Çin’de kriptoya yönelik sert tavır devam ediyor
Çin hükümeti, kripto paralara ve bunlarla ilişkili teknolojilere karşı uzun süredir sert bir duruş sergiliyor. Ülkede hem kripto para ticareti hem de madencilik yasaklı konumda. Ancak bu son açıklama, teknolojik gözetim alanındaki endişeleri yeni bir boyuta taşıyor.
MSS, açıklamasında yalnızca iris değil; yüz tanıma ve parmak izi gibi diğer biyometrik teknolojilerin de yanlış kullanımına dikkat çekti. Özellikle yabancı istihbarat servislerinin, yüz verilerini sahte kimlikler üretmekte kullandığı ve bu sayede stratejik kurumlara sızabildiği örneklerle aktarıldı.
Bu tartışmaların gölgesinde, Ethereum’un kurucu ortağı Vitalik Buterin, daha kapsayıcı ve gizliliğe saygılı dijital kimlik sistemleri üzerine önerilerde bulundu. Haziran ayında sunduğu “çoğulcu kimlik” modeli, devletler, sosyal ağlar ve topluluk temelli sistemlerin bir arada çalıştığı, merkeziyetsiz bir kimlik yapısını savunuyor.
Buterin’e göre tekil ve izlenebilir bir dijital kimlik modeli, bireylerin mahremiyetini tehdit ederken, "servet kanıtı" gibi yöntemler de adil olmayan sonuçlar doğuruyor. Bu bağlamda, Worldcoin gibi projelere alternatif olarak, çoklu doğrulama sistemleri öne çıkıyor.
