ABD Başkanı Donald Trump’ın son açıklamaları, küresel ticaret savaşlarını yeniden gündeme taşıdı. Trump, ABD ekonomisini korumak adına bazı ithalat ürünlerine yeni tarifeler getirileceğini duyurdu. Özellikle Meksika ve Kanada’dan ithal edilen bazı ürünlere %25 oranında gümrük vergisi uygulanacağını açıklaması, küresel piyasalar üzerinde anında etkisini gösterdi. Bu hamle, sadece ABD içinde değil, global ticaret arenasında da büyük yankı uyandırdı.
Çin’den Misilleme: Tarım Ürünlerine Yeni Gümrük Vergileri
Trump’ın açıklamalarına hızlı bir yanıt veren Çin, ABD’den ithal edilen bazı ürünlere %15’e kadar ek gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu. Vergilendirilecek ürünler arasında özellikle tarım sektörü dikkat çekiyor. Çin hükümeti, tavuk ve soya fasulyesi gibi stratejik tarım ürünlerine ek vergiler getirerek ABD’li çiftçileri zor durumda bırakacak bir hamle yapmış oldu. Tarım, Trump’ın seçim kampanyasında önemli bir yer tutan bir sektör olduğu için bu adımın siyasi bir mesaj taşıdığı da değerlendiriliyor.
Çin’in bu hamlesi, aslında Trump’ın geçtiğimiz haftalarda yaptığı bir açıklamaya doğrudan bir yanıt niteliğinde. ABD Başkanı, Çin’den ithal edilen tüm ürünlere ek %10 gümrük vergisi uygulanacağını duyurmuştu. Çin’in karşı atağı, ticaret savaşlarının kısa vadede bitmeyeceğini ve gerginliğin süreceğini gösteriyor.
Küresel Piyasalara Etkisi: Borsalarda Sert Düşüş
Bu karşılıklı yaptırım hamleleri, küresel piyasalar üzerinde büyük bir etki yarattı. Borsa endeksleri düşüşe geçerken, yatırımcılar belirsizlik nedeniyle riskli varlıklardan uzaklaşmaya başladı. ABD’de borsa endeksleri satış dalgasına girerken, tahvil faizleri geriledi. Aynı zamanda Meksika pesosu ve Kanada doları da bu gelişmeler karşısında değer kaybetti.
Özellikle teknoloji hisseleri bu gelişmelerden olumsuz etkilendi. Çin, ABD’nin çip ve yapay zeka alanında kendisine uyguladığı yaptırımlara karşılık olarak kritik minerallerin ihracatına yeni kısıtlamalar getirdi. Akıllı telefonlardan füze sistemlerine kadar birçok sektörde kullanılan nadir toprak minerallerine getirilen bu sınırlamalar, başta ABD teknoloji şirketleri olmak üzere birçok sektörü etkileyebilir.
ABD-Çin Ticaret Savaşının Yeniden Alevlenmesi
Trump ve Çin hükümeti arasında devam eden bu ekonomik gerilim, aslında uzun süredir var olan ticaret savaşlarının bir devamı niteliğinde. Trump, göreve geldiği ilk dönemde de Çin’e yönelik birçok yaptırım politikası izlemiş ve Çin’den ithalatı azaltarak ABD ekonomisini güçlendirmeyi hedeflemişti. Ancak Çin’in misillemeleri ve küresel piyasalardaki tepkiler, bu politikaların beklenen sonuçları vermesini zorlaştırmıştı.
ABD ve Çin arasında tırmanan bu ticaret savaşları, sadece bu iki ülkeyi değil, küresel ekonomiyi de derinden etkilemeye devam ediyor. Özellikle yatırımcılar ve büyük şirketler, belirsizlik ortamında nasıl hareket edeceklerini dikkatle değerlendiriyor. Önümüzdeki günlerde Trump yönetiminin yeni ekonomik adımları ve Çin’den gelebilecek karşı hamleler yakından takip edilecek.
Bu süreçte piyasalardaki volatilite devam edebilir ve küresel ticaret akışında değişiklikler yaşanabilir. ABD-Çin geriliminin daha da artıp artmayacağı ise hem ekonomik hem de siyasi gelişmelere bağlı olarak şekillenecek.
Yazar: Besim Şen
