Uniswap (UNI) Nedir?

On binlerce proje arasında, kripto para piyasasına damga vuranların sayısı belki de bir elin parmağını geçmez. Bitcoin ve altcoin yatırımcılarının işlem yapma şeklini değiştiren, merkeziyetsizlik fikrini ileriye taşıyıp merkeziyetsiz borsa (DEX) olarak karşımıza çıkan Uniswap, bu çığır açan projelerden biri. Bu yazıda,  Web3’ün en büyük DEX’i olan Uniswap'in derinliklerine bir yolculuk yapacağız. Belki daha önce duydunuz, belki de DeFi (Merkeziyetsiz Finans) ekosisteminde dolaşırken karşılaştınız. Uniswap, kripto paraların alınıp satıldığı geleneksel, merkezi borsalardan oldukça farklı bir yapıya sahip.

Uniswap, kripto para dünyasında devrim niteliğinde bir adım olarak ortaya çıktı. Peki onu bu kadar özel yapan ne? Temelde bir merkeziyetsiz borsa nedir sorusunun en parlak cevaplarından biri Uniswap diyebiliriz. Geleneksel borsaların aksine, burada alıcılar ve satıcılar doğrudan birbirleriyle eşleştirilmez. Bunun yerine, işlemler "likidite havuzları" adı verilen, kullanıcılar tarafından fonlanan devasa havuzlar aracılığıyla gerçekleşir. Bu havuzlar ve fiyatlandırma, karmaşık matematiksel formüllerle otomatik olarak yönetilir. Yani aslında Uniswap, DeFi token takası deneyimini tamamen farklı bir temele oturtuyor.

Uniswap’in Tanımı ve Ortaya Çıkışı

En basit haliyle, Uniswap, Ethereum üzerinde çalışan otomatik piyasa yapıcı (AMM) sistemine sahip merkeziyetsiz bir borsadır. "Otomatik Piyasa Yapıcı" (AMM) terimi kulağa biraz teknik gelebilir, ama aslında oldukça zekice bir sistem. Geleneksel borsalar, bir emir defteri kullanarak alıcıları ve satıcıları eşleştirir. Uniswap ise bu geleneksel emir defteri yerine likidite havuzları kullanır.

Bu havuzlar, aslında akıllı sözleşmelerde kilitlenmiş kripto para çiftleridir. Mesela, bir ETH/USDT havuzunda hem Ethereum (ETH) hem de USDT (bir stablecoin) bulunur. Kullanıcılar bu havuza token ekleyerek likidite sağlarlar ve karşılığında ödül kazanırlar. Birisi bu havuzdan işlem yapmak istediğinde, doğrudan havuzla etkileşime girer. Örneğin, ETH satıp USDT almak isteyen biri, ETH'sini havuza gönderir ve havuzdan anında USDT alır. Bu işlem, havuzdaki token dengesini değiştirir ve Uniswap'in temelindeki "sabit ürün formülü" (genellikle x * y = k olarak ifade edilir) sayesinde token fiyatını otomatik olarak ayarlar. Yani, havuza ETH girerken USDT çıkarsa, havuzdaki ETH miktarı artar, USDT miktarı azalır ve bu da ETH fiyatını düşürürken USDT fiyatını artırır – tamamen arz ve talebe dayalı otomatik bir süreç.

Bu devrimsel fikir, 2018 yılında Hayden Adams tarafından hayata geçirildi. Hayden, Siemens'te makine mühendisi olarak çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra, arkadaşı Karl Floersch'in (Ethereum Vakfı'nda geliştirici) teşvikiyle Ethereum ve akıllı sözleşmeler dünyasına adım attı. Karl, Hayden'ı Vitalik Buterin'in otomatik piyasa yapıcılar hakkındaki yazılarından ilham alarak bir proje üzerinde çalışmaya yönlendirdi. Bu ilhamla başlayan çalışma, Uniswap nedir ve Uniswap token nedir gibi soruların cevabı olacak protokolün doğuşunu sağladı.

Uniswap'in temelinde yatan bir diğer önemli özellik ise merkeziyetsiz olmasıdır. Bu, hiçbir merkezi otoritenin veya şirketin Uniswap'i kontrol etmediği anlamına gelir. İşlemler doğrudan Ethereum blockchain üzerinde çalıştırılan akıllı sözleşmeler aracılığıyla gerçekleşir. Bu sayede, kullanıcılar, cüzdan bağlayarak token takası yapabilir, hem de kimliklerini doğrulamak (KYC) zorunda kalmadan ve fonlarının tam kontrolünü elinde tutarak.

Uniswap’in Tarihçesi: Önemli Dönüm Noktaları

Uniswap'in hikayesi, 2017 yazında Hayden Adams'ın işini kaybetmesi ve Karl Floersch'ün ona "Ethereum'un gelecek olduğunu" söylemesiyle başlıyor. Karl'ın yönlendirmesiyle Hayden, Vitalik Buterin'in otomatik piyasa yapıcılar fikrini hayata geçirmek için akıllı sözleşme geliştirmeye başlar.

Ekim-Kasım 2017'de Hayden, tek bir likidite sağlayıcısı ve basit takaslara izin veren bir "proof-of-concept" (konsept kanıtı) geliştirdi. Bu, onun programlanabilir para dünyasına ilk adımı oldu. Devcon 3'te Karl, bu prototipi kripto-ekonominin gücünü göstermek için kullandı. Bu etkinlikte Pascal Van Hecke ile tanışan Hayden, finansal destek ve yapılandırılmış çalışma desteği buldu. Pascal ile Uniswap'in iki ana sorununu belirledi: sadece tek bir ETH/ERC20 çiftiyle çalışması ve sadece tek bir likidite sağlayıcısını desteklemesi.

Ocak 2018'e gelindiğinde, bu ana akıllı sözleşme sorunları çözüldü. Artık birden fazla likidite sağlayıcısı desteklenebilir hale geldi. Ayrıca bir sözleşme, herkesin herhangi bir token için havuz eklemesine olanak tanıdı. Tüm tokenlar ETH ile eşleştirildi, böylece ETH bir aracı olarak kullanılarak herhangi bir tokenın başka herhangi bir tokenla tek işlemde takası mümkün oldu. Bu sırada, Hayden’in arkadaşı Callil Capuozzo arayüz tasarımı konusunda yardımcı olmaya başladı, ardından bir başka arkadaşı Uciel Vilchis kod tabanını düzeltmek için ekibe katıldı. Mart 2018'de, bu üçlü tam özellikli bir demo oluşturdu.

Nisan 2018'de Hayden, Seul'deki Deconomy konferansında Vitalik Buterin ile tanıştı. Vitalik, Uniswap akıllı sözleşmelerine baktı ve Hayden'a Vyper dilini kullanmayı ve Ethereum Vakfı'ndan bir hibe başvurusunda bulunmayı önerdi. Hayden, Vitalik'in tavsiyesini dinledi ve sözleşmeleri Vyper'da yeniden yazdı. Bu süreçte kripto dünyasında Dan Robinson, Phil Daian ve Andy Milenius gibi önemli arkadaşlar edindi. Edcon 2018'de Uniswap demosuna gösterilen ilgi, projenin sadece bir öğrenme aracı değil, Ethereum'un değerlerini yansıtan gerçek bir uygulama olabileceği fikrini pekiştirdi. Dan Robinson ile uçak yolculuğu sırasında yaptığı gas optimizasyonları, Uniswap'i Ethereum'daki gas açısından en verimli borsa haline getirdi.

2018’in yaz aylarında Hayden, Balance ve MakerDAO ofislerinde çalıştı, projenin teknik ve sosyal yönlerini geliştirdi. Nihayet Temmuz sonunda Ethereum Vakfı'ndan hibe aldığını öğrendi. Bu hibe ile Runtime Verification (RV) firmasıyla sözleşme imzalayarak akıllı sözleşmelerin resmileştirilmesi ve denetlenmesi sürecini başlattı. RV, güvenlik kontrolleri, tutarlılık düzeltmeleri ve yuvarlama hatalarını azaltan bir kod spesifikasyonu önerip, ardından resmi doğrulama (formal verification) yapar.  

Devcon 4 (Prag, Kasım 2018) hedefiyle hızlandırılmış bir hazırlık süreci başladı. Kyokan firması, Jacky Chan liderliğinde üretim kalitesinde arayüzü geliştirdi. Whitepaper ve geliştirici dokümanları tamamlandı. RV denetimi güvenlik sorunu bulamaz, ancak yeniden giriş (re-entrancy) saldırıları konusunda bir endişe dile getirdi. Phil Daian'ın hızlı bir denetimi, sorunun ancak token transfer fonksiyonunun özel olarak saldırıya izin verecek şekilde tasarlandığında ortaya çıkacağını, normal ERC20 tokenları için güvenli olduğunu doğruladı.

Tüm bunların ardından, işte o büyük an geldi: 2018! Uniswap v1’in piyasaya girdiği tarih! Devcon 4'ün son günü olan 2 Kasım 2018'de akıllı sözleşmeler Ethereum ana ağına dağıtıldı. Uniswap.io ve app.uniswap.org da yayına alındı. İlk likidite sağlayıcılar (Hayden'ın EF'den arkadaşları) yaklaşık 30.000 dolarlık likidite yatırdı, bu da yaklaşık 100 dolarlık al-satlara izin verdi. Uniswap ne zaman çıktı sorusunun cevabı, işte bu.

Uniswap V1, ilk başta sadece ETH ile ERC20 tokenları arasında al-sata izin veriyordu. Ancak proje hızla gelişmeye devam etti.

• 2020: Uniswap v2 ile daha fazla işlem çifti ve stabilcoin entegrasyonu (Mayıs 2020). V2, doğrudan ERC-20'den ERC-20'ye takasları mümkün kılarak (WETH'e gerek kalmadan) likidite sağlayıcılar için daha esnek yatırım stratejileri sundu. Ayrıca gelişmiş fiyat oracleları ve flash swap özelliği ekledi. 2020'deki DeFi ve likidite madenciliği (yield farming) patlamasıyla Uniswap V2 büyük ilgi gördü.
• 2020 Eylül: UNI token’ın tanıtılması ve (airdrop). Protokolün merkeziyetsiz yönetimini sağlamak amacıyla UNI token piyasaya sürüldü. Uniswap airdrop ile bugüne kadarki en büyük kripto airdrop'larından birini gerçekleştirdi. Daha önce Uniswap kullanmış tüm adreslere 400'er UNI token dağıtıldı. Bu, UNI sahiplerine protokolün geleceği hakkında oy kullanma hakkı verdi. UNI yönetişim hakkı bu token ile mümkün hale geldi. Toplam arz 1 milyar UNI olarak belirlendi.
• 2021: Uniswap v3’ün çıkışı, konsantre likidite özelliği (Mayıs 2021). V3, likidite sağlayıcıların sermayelerini belirli fiyat aralıklarına tahsis etmelerine olanak tanıyan "konsantre likidite" özelliğini getirdi. Bu, LP'lerin sermaye verimliliğini artırmalarını sağladı. Ayrıca çoklu işlem ücreti katmanları ve NFT tabanlı LP pozisyonları gibi yenilikler sunuldu.
• Çoklu ağ desteği (Arbitrum, Optimism, Polygon ve diğer EVM uyumlu ağlar). Temmuz 2021'den itibaren Uniswap, Ethereum ana ağının yüksek işlem ücretleri ve yavaşlığı sorunlarını aşmak için Optimism ve Arbitrum gibi Katman-2 (Layer-2) ağlarına genişledi. Polygon ve diğer EVM uyumlu ağlar da desteklenen platformlar arasına eklendi.

Haziran 2023'te V4'ün duyurusu yapıldı, ayrıca 2023 yılında mobil uygulama ve cüzdanını da kullanıma sundu. Ancak Uniswap gelişmeye devam ediyor. Zira Ocak 2025'te V4 piyasaya sürüldü. V4, "Hooks" adı verilen özelleştirilebilir akıllı sözleşme fonksiyonları, tekli (singleton) sözleşme yapısı ile gas maliyetlerinde büyük düşüşler ve likidite havuzlarında daha fazla özelleştirme imkanı getirdi. Şubat 2025'te ise Uniswap Labs, Optimism Superchain üzerine inşa edilen kendi Ethereum tabanlı Katman-2 blockchain ağı olan Unichain'i ana ağda başlattı. Çeşitli versiyonlar arasındaki farkı aşağıdaki tabloda da görebilirsiniz:

Özellik / Versiyon	V1	V2	V3	V4 (Ocak 2025)
Çıkış Tarihi	2018	2020	2021	2025
Swap Türü	ETH ⇄ ERC-20	ERC-20 ⇄ ERC-20	Aynı	Aynı
Likidite	Sabit, düşük verim	Geliştirilmiş	Konsantre likidite (fiyat aralığı seçimi)	Hooks ile özelleştirilebilir, modüler likidite
Ücret Yapısı	Sabit %0.30	Sabit %0.30	Seçilebilir (%0.05, %0.30, %1.00)	Kullanıcı tanımlı ücret yapısı
Yenilik	İlk AMM	Flaş swap, ERC-20 desteği	Konsantre likidite, çoklu ücret katmanı	Hooks: İşlem mantığını özelleştirme imkânı
Zincir Desteği	Yalnızca Ethereum	Ethereum	Çok zincirli (L2'ler dahil)	Genişletilmiş çok zincir desteği, daha hafif yapı

 

Uniswap Neden Değerli?

Uniswap'in kripto dünyasında bu kadar önemli bir yer edinmesinin birçok nedeni var. Değeri, sunduğu yenilikçi teknolojide ve benimsediği temel değerlerde yatıyor. Ancak değerinin en büyük faktörleri olarak aşağıdaki maddelere işaret edebiliriz:

1. Merkeziyetsizlik ve Sansüre Dayanıklılık: Belki de en önemli özelliklerinden biri. Merkeziyetsiz ve sansüre dayanıklı bir borsa olarak, Uniswap herhangi bir otorite tarafından kapatılamaz veya belirli kullanıcıların erişimi engellenemez. Akıllı sözleşmeler Ethereum blockchain üzerinde çalıştığı sürece protokol işleyecek. Bu, özellikle baskıcı rejimler altındaki insanlar veya geleneksel finansal sistemin dışında kalanlar için kritik öneme sahip.
2. İzin Gerektirmeyen Erişim: Uniswap'i kullanmak için herhangi bir hesaba kaydolmanız, e-posta veya kimlik bilgisi vermeniz gerekmez. Cüzdanla doğrudan işlem yapma imkânı, KYC gerektirmez. Sadece uyumlu bir Web3 cüzdanına (MetaMask gibi) ve işlem ücretlerini (gaz ücretleri) ödemek için biraz ETH'ye ihtiyacınız var. Bu "izin gerektirmeyen" yapı, finansal hizmetlere evrensel erişim sağlar.
3. Likidite ve Otomatik Fiyatlandırma: Geleneksel DEX'lerin karşılaştığı likidite sorununu AMMs nedir ve likidite havuzu nasıl çalışır sorularının cevabı olan modeliyle çözüyor. Likidite sağlayıcıların teşvik edilmesiyle oluşan havuzlar, sürekli olarak işlem yapmaya hazır bir ortam sunar. Sabit ürün formülü ise her zaman bir fiyatın olmasını garanti eder ve dış piyasalardaki fiyat farklılıkları (arbitraj fırsatları), Uniswap fiyatlarının piyasa fiyatlarına yakın kalmasını sağlar.

1. Pasif Gelir Fırsatı: Kullanıcılar, likidite havuzlarına token ekleyerek (likidite sağlayıcısı - LP olarak) pasif gelir elde edebilirler. Havuzda gerçekleşen her işlemden alınan ücretin bir yüzdesi (genellikle %0.3) likidite sağlayıcılara payları oranında dağıtılır. Bu, "yield farming" veya "likidite madenciliği" olarak bilinen kavramların öncülerindendir. Likidite sağlayıcılar (LP) işlem ücretlerinden pay alabilir.
2. Topluluk Yönetişimi: UNI token'ın piyasaya sürülmesiyle, Uniswap protokolünün kontrolü merkezi bir şirketten alınıp UNI token sahiplerine devredilmiştir. UNI token sahiplerinin protokol yönetişiminde oy hakkı bulunur. Bu, protokolün nasıl gelişeceği, ücret yapısındaki değişiklikler veya yeni girişimler gibi konularda topluluğun söz sahibi olması anlamına gelir. Bu, merkeziyetsizlik ve şeffaflık değerlerinin pratikteki bir örneğidir. UNI coin ne işe yarar sorusunun en temel cevabı budur.
3. Geliştirici Dostu ve Yenilikçi Platform: Uniswap açık kaynaklıdır ve geliştiricilerin üzerine yeni uygulamalar inşa etmesine olanak tanır. V4 ile tanıtılan "Hooks" özelliği, havuzlara özel mantık ve özellikler eklenmesine imkan vererek inovasyon potansiyelini artırmıştır. Uniswap'in yüksek TVL'si (Total Value Locked - Kilitlenmiş Toplam Değer) ve popülerliği, onu geliştiriciler için çekici bir platform haline getirir.
4. Piyasadaki Lider Konum: Uniswap, işlem hacmi ve TVL açısından DeFi ekosistemindeki en büyük ve en etkili Ethereum DEX’lerinden biri haline gelmiştir. Bu liderlik, ağ etkileri yaratarak daha fazla kullanıcıyı ve likidite sağlayıcısını çekmesine yardımcı olur. Uniswap, Web3’ün en büyük DEX’i unvanını taşımaktadır.
5. UNI coin’i: Uniswap’ten bu kadar bahsetmişken, ağın yerel tokenı UNI’den de bahsetmek gerekiyor. Zira bu değerler, fiyatını direkt olarak etkiliyor. UNI token fiyatı Mayıs 2025 itibariyle 5,14 dolar civarında. Piyasa değeri sıralamasında 30. sırada yer alıyor. Tüm zamanların en yükseğini ise 2021’de, neredeyse 45 dolara yaklaşarak kaydetti.

Uniswap’in Kurucusu Kim?

Uniswap kurucusu kim sorusunun tek ve net bir cevabı var: Hayden Adams. Ancak Uniswap'in yaratılışı, Vitalik Buterin'in fikirleri ve Karl Floersch'in teşviki gibi birçok kişinin katkısıyla şekillenmiştir. Hayden Adams, daha önce Siemens'te makine mühendisi olarak çalışıyordu. 2017 yılında işini kaybettikten sonra, arkadaşı Karl Floersch'ün yönlendirmesiyle Ethereum ekosistemini ve akıllı sözleşmeleri öğrenmeye başladı. Kodlama geçmişi olmamasına rağmen, kendini çevrimiçi kaynaklar aracılığıyla geliştirdi.

Uniswap fikrinin temelini, Ethereum kurucusu Vitalik Buterin’den aldığı ilhamla prototipi oluşturdu. Vitalik'in 2017 ve 2018'deki otomatik piyasa yapıcılar hakkındaki Reddit ve blog yazıları, Hayden'a merkeziyetsiz bir borsa kurma konusunda ilham verdi.

Hayden Adams, projenin teknik geliştirilmesine öncülük etti. POC'tan (Proof-of-Concept) V1'in ana ağda yayına alınmasına kadar tüm süreçte bizzat yer aldı. Projenin ilk aşamalarında Callil Capuozzo arayüz tasarımı ve Uciel Vilchis frontend geliştirme konularında yardımcı oldular. Pascal Van Hecke finansal ve yapısal destek sağladı. Vitalik'in geri bildirimleri ve önerileri, projenin teknik yönünü şekillendirdi. Dan Robinson gaz optimizasyonunda yardımcı oldu. Phil Daian güvenlik denetiminde kritik rol oynadı. Jinglan Wang danışmanlık yaptı. Kyokan firması (Jacky Chan ve Kenny Tram) ana ağ lansmanı için arayüzü geliştirdi. Richard Burton ise Uniswap'in teknik bir projeden öte, iletişim ve kullanıcı deneyimi odaklı bir platform olması gerektiğini anlamasına yardımcı oldu.

Günümüzde kurucular Uniswap Labs çatısı altında çalışıyor. Uniswap Labs, Uniswap protokolünün geliştirilmesinden sorumlu yazılım şirketidir. Hayden Adams, Uniswap Labs'in CEO'sudur. Uniswap projesi başlangıcından beri açık kaynaklı geliştirilen proje olmuştur. Kodunun herkes tarafından incelenebilmesi, projenin şeffaflığına ve güvenliğine katkıda bulunur.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Evet, Uniswap'in ne olduğunu, nasıl ortaya çıktığını, değerini ve kurucusunu kaynaklara dayanarak detaylı bir şekilde anlattık. Şimdi sıra geldi sıkça sorulan bazı sorulara cevap vermeye. Burada Uniswap hakkında aklına takılabilecek bazı temel soruları ve kaynaklardaki cevaplarını bulabilirsiniz.

• Uniswap nedir ve nasıl çalışır?: Uniswap, Ethereum blockchain üzerinde çalışan merkeziyetsiz bir borsadır. Geleneksel borsalardan farklı olarak, emir defteri yerine likidite havuzları ve otomatik piyasa yapıcı (AMM) sistemi kullanır. Kullanıcılar (likidite sağlayıcıları), token çiftlerini akıllı sözleşmelerde kilitlerler. Diğer kullanıcılar ise bu havuzlarla doğrudan etkileşime girerek token takası (swap) yaparlar. Fiyatlandırma, havuzdaki token dengesine göre otomatik olarak x * y = k formülü ile ayarlanır. Uniswap nasıl çalışır sorusunun özeti budur. İşlemler herhangi bir merkezi otorite olmadan, akıllı sözleşmeler aracılığıyla gerçekleşir.
• UNI token ne işe yarar?: UNI, Uniswap protokolünün yerel yönetişim tokenıdır. UNI token ne işe yarar sorusunun en önemli cevabı budur. UNI token sahiplerinin protokol yönetişiminde oy hakkı bulunur. Bu, protokolün gelecekteki gelişimini, özelliklerini, ücret yapısını ve diğer önemli kararları etkilemek için teklifler sunabilir ve oylamalara katılabilirler. Ayrıca, başlangıçta likidite sağlayıcılarına ödül olarak dağıtılmış ve ekosistem büyümesi için kullanılmıştır. UNI, diğer kripto paralar gibi borsalarda alınıp satılabilir ve spekülatif bir yatırım aracı olarak da kullanılabilir.
• Likidite nasıl sağlanır ve ne kazanılır?: Uniswap'e likidite sağlamak için, belirli bir likidite havuzundaki (örneğin ETH/USDT) her iki tokenden de eşit değerde miktarda sağlamanız gerekir. Örneğin, 10 ETH eklemek istiyorsanız, ETH'nin o anki piyasa değerine eşdeğer miktarda USDT de eklemeniz gerekir. Likidite sağladığınızda, havuzdaki payınızı temsil eden LP tokenları (likidite sağlayıcı tokenları) alırsınız. Likidite sağlayıcılar (LP) işlem ücretlerinden pay alabilir. Havuzda gerçekleşen her takas işleminden alınan ücretlerin (genellikle %0.3) bir kısmı, havuzdaki payınız oranında size dağıtılır. Bu ücretler havuza eklenir, bu da LP tokenlarınızın değerinin artmasına neden olur. Likiditenizi geri çekmek istediğinizde, LP tokenlarınızı yakarak orijinal yatırdığınız tokenlara (birikmiş ücretlerle birlikte) erişirsiniz.
• Uniswap hangi ağlarda çalışıyor?: Uniswap protokolü orijinal olarak Ethereum blockchain üzerinde başlatıldı. Ancak, Ethereum ana ağındaki yüksek işlem ücretleri ve ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmek ve daha geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmak amacıyla zamanla diğer ağlara da genişledi. Şu anda Ethereum ana ağı dışında, Arbitrum, Optimism, Polygon, Base, Avalanche, BNB Chain gibi birçok EVM uyumlu Katman-2 (Layer-2) ve diğer ağlarda da çalışmaktadır. Ayrıca, Uniswap Labs kendi Ethereum tabanlı Katman-2 ağı olan Unichain'i de başlattı.
• Uniswap ile merkezi borsalar arasındaki fark nedir?: En temel fark merkeziyetsiz borsa nedir sorusunda yatar. Uniswap merkeziyetsiz bir borsadır (DEX), yani hiçbir merkezi otorite veya şirket tarafından kontrol edilmez. İşlemler doğrudan blockchain üzerinde akıllı sözleşmelerle yapılır. Geleneksel (merkezi) borsalar (CEX) ise (Binance veya Coinbase gibi) bir şirket tarafından yönetilir. Uniswap'te izin gerektirmez, genellikle KYC gerektirmez ve kullanıcılar fonlarının tam kontrolünü elinde tutar (cüzdanlarından işlem yaparlar). Merkezi borsalar ise genellikle KYC gerektirir, fonlarınızı borsanın cüzdanına emanet etmeniz gerekir ve işlemler bir emir defteri üzerinden eşleştirilir. Uniswap'in fiyatlandırması AMM sistemi ve likidite havuzları üzerinden otomatikleşir. Merkezi borsalarda ise fiyatlandırma emir defterindeki alım/satım emirlerine göre belirlenir.
• Uniswap güvenli mi?: Uniswap protokolü, Ethereum blockchain üzerinde çalışan akıllı sözleşmeler üzerine kuruludur. V1, V2 ve V3 gibi çeşitli versiyonları denetlenmiş ve resmi doğrulama (formal verification) süreçlerinden geçirilmiştir. Örneğin, V0/V1 akıllı sözleşmeleri Runtime Verification tarafından denetlenmiştir. Güvenlik uzmanları tarafından incelenmiş, re-entrancy gibi olası saldırılara karşı savunmaları değerlendirilmiştir. Açık kaynaklı olması, kodun herkes tarafından incelenip potansiyel sorunların bulunmasına olanak tanır. Ancak, hiçbir sistem %100 kusursuz değildir. Uniswap'in güvenliği temel olarak dayandığı Ethereum blockchain'in güvenliğine, kullanılan akıllı sözleşmelerin doğruluğuna ve kullanıcıların kendi cüzdan güvenliklerine bağlıdır.  

Uniswap ve DeFi dünyasına dair en güncel içerikler için JR Kripto Rehber serimizi takip etmeyi unutmayın!