Eğer Web3 dünyasına meraklıysanız, merkeziyetsiz uygulamalar (dApp'ler) geliştirme veya kullanma potansiyeli ilginizi çekiyorsa, ya da sadece Near nedir, Near Protocol nedir gibi soruların cevaplarını arıyorsanız, doğru yerdesiniz. NEAR, blockchain teknolojisinin karşılaştığı temel zorlukları aşmak için tasarlanmış, kullanıcı dostu ve yüksek performanslı bir platformdur. Gelin, bu heyecan verici projenin derinliklerine birlikte inelim.
NEAR’ın Tanımı ve Ortaya Çıkışı
Peki, Near nedir ve onu diğerlerinden ayıran özellikler nelerdir? NEAR Protocol, en basit tanımıyla, geliştiricilerin dapp'ler oluşturmasına olanak tanıyan bir Katman-1 (Layer-1) blockchain platformudur. "Katman-1" terimi, NEAR'ın kendi bağımsız blockchainine sahip olduğunu, yani üzerine inşa edilen diğer ağlara veya protokollere bağımlı olmadığını ifade eder. NEAR, tıpkı Ethereum gibi, akıllı sözleşmeleri yürütebilen ve bu sayede geniş bir yelpazede merkeziyetsiz uygulama türünü barındırabilen bir temel katman olarak işlev görür. Ancak Ethereum’la arasında elbette temel farklar da var. Hatta teknik detaylara dalmadan önce, en büyük akıllı sözleşme platformu ile arasındaki ayrıma aşağıdaki tablo ile bakabiliriz
Özellik | Ethereum | NEAR Protocol |
Konsensüs | Proof of Stake | Sharded Proof of Stake (Nightshade) |
TPS | ~15–30 | ~100.000 (sharding ile) |
Blok Süresi | ~12 saniye | ~1 saniye |
İşlem Ücreti | Yüksek | Düşük (~0.01 NEAR) |
Akıllı Sözleşme | Solidity | Rust & AssemblyScript |
EVM Uyumluluğu | Doğrudan EVM | Aurora ile EVM uyumluluğu |
NEAR'ın temel amacı, blockchain teknolojisini çok daha geniş bir kitle için erişilebilir hale getirmek. Merkeziyetsiz sistemler birçok sektörde şeffaflık ve verimlilik sağlasa da, mevcut blockchain'ler genellikle ölçeklenebilirlik, yüksek işlem ücretleri ve karmaşık kullanıcı arayüzleri gibi zorluklarla karşı karşıyadır. NEAR Protocol, bu sorunları ele alarak, kullanıcı dostu ve ölçeklenebilir bir yaklaşımla blockchain teknolojisinin yaygınlaşmasının önündeki engelleri kaldırmayı hedefler.
NEAR'ın teknik temelini oluşturan iki kritik bileşen vardır: Proof-of-Stake (PoS) konsensüs mekanizması ve Nightshade adlı sharding (parçalama) teknolojisi ile yüksek ölçeklenebilirlik sunması. Proof-of-Stake (PoS) konsensüs mekanizması, ağ güvenliğini sağlamak için doğrulayıcıların (validators) belirli miktarda NEAR token'ı stake etmesini gerektirir. Bu yöntem, Proof-of-Work (PoW) gibi enerji yoğun sistemlere kıyasla çok daha enerji verimlidir ve ağ katılımcılarının ağın güvenliğini ve istikrarını korumaya teşvik eder.
Nightshade sharding teknolojisi ise NEAR'ın ölçeklenebilirlik stratejisinin kalbi. Sharding blokzincir ağını, her biri işlemlerin bir kısmını paralel olarak işleyebilen daha küçük parçalara (shard’lara) ayırma tekniği. Bu, ağın binlerce işlemi saniyede (TPS) işleyebilmesini sağlar, mevcut birçok blockchainin karşılaştığı tıkanıklık sorununu çözer ve yüksek işlem hacimlerini kaldırabilen uygulamalar için bir temel oluşturur. Nightshade'ın benzersiz yaklaşımı, hem durumu (state) hem de işlemeyi shard'lara ayırır. Nightshade 2.0 gibi güncellemeler, durum bilgisiz doğrulamayı (stateless validation) getirerek, doğrulayıcıların tüm shardların durumunu yerel olarak saklama ihtiyacını ortadan kaldırır ve ölçeklenebilirliği artırır.
NEAR'ın temelini oluşturan vizyon, Web2 kadar kolay kullanılabilir Web3 altyapısı sunmak. Geliştiriciler için tanıdık programlama dillerini (JavaScript ve Rust gibi) desteklemesi, kapsamlı SDK'lar (Software Development Kits) ve araçlar sağlaması, dApp oluşturma sürecini basitleştirir. Kullanıcılar için ise, karmaşık alfanümerik adresler yerine insan tarafından okunabilir hesap adları kullanma özelliği, blockchain deneyimini daha sezgisel ve kolay hale getirir. Bu özellikler, blockchain teknolojisinin yaygınlaşması için kritik öneme sahiptir.
NEAR Protocol'ün hikayesi, 2018’de kurulduğu zaman başlar. Illia Polosukhin ve Alexander Skidanov tarafından kurulan proje, ilk olarak program sentezini keşfeden bir yapay zeka (AI) girişimi olarak başladı. Ancak, mevcut blockchain'lerin ödeme sistemi olarak yetersiz kaldığını gördüklerinde, kendi blockchainlerini inşa etme kararı aldılar. Bu karar, geliştiricilere kolay bir yol sunacak, ölçeklenebilir merkeziyetsiz uygulamalar inşa etme vizyonunun doğuşuydu. Projenin 2020’de mainnet lansmanını yapması, bu vizyonu gerçeğe dönüştürme yolundaki önemli bir adımdı. Mainnet lansmanının ardından, Eylül 2020'de tamamen topluluk tarafından işletilir hale geldi ve Ekim 2020'de token transferlerini etkinleştiren bir oylama geçti. Protokolün zaman çizelgesini sıradaki başlıkta daha iyi inceleyebiliriz.
NEAR’ın Tarihçesi: Önemli Dönüm Noktaları
NEAR coin tarihi, vizyonunun adım adım nasıl gerçeğe dönüştüğünü gösteren önemli kilometre taşları ile dolu. NEAR için 2017’de Near.ai’ın kurulmasıyla lansman süreci başladı. Mainnet lansmanı 2020’de gerçekleşti, üç yıl boyunca kurucular hazırlıklarını yaptı. Mainnet’in aktif hale gelmesini takiben ise proje, patlama yaşadı. Olayların zaman çizelgesi şu şekilde:
- 2017: Near.AI ile Başlangıç - Her şey, Illia Polosukhin ve Alexander Skidanov'un "Singularity is NEAR!" sloganıyla program sentezini araştırmak için NEAR.ai'yi kurmasıyla başladı. Ethereum üzerinden çalışanlara ödeme yapmayı denediler ancak bu platformun bu iş için uygun olmadığını kısa sürede fark ettiler.
- 2018: NEAR Protocol’ün Geliştirilmesine Başlandı - Mevcut blockchain'lerin yetersiz kaldığını gören kurucular, kendi blockchainlerini, yani NEAR Protocol'ü inşa etme kararı aldılar. Bu, geliştiricilere kolayca ölçeklenebilir dApp'ler oluşturma imkanı sunma vizyonunun başlangıcıydı. NEAR Foundation da 2019'da, NEAR'ın ekosistem büyümesini ve protokol gelişimini desteklemek amacıyla kar amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kuruldu.
- 2020: Mainnet Lansmanı - Nisan 2020'de NEAR mainnet'i faaliyete geçti ve Eylül 2020'de tamamen topluluk tarafından işletilir hale geldi. Ekim 2020'de token transferlerinin etkinleştirilmesi için bir oylama yapıldı ve geçti. Bu, NEAR'ın bağımsız bir blockchain olarak faaliyet göstermeye başladığı kritik bir andı.
- 2021: Near Rainbow Bridge ile Ethereum Uyumluluğunu Sağladı - Blockchain ekosistemlerinin birlikte çalışabilirliği, Web3'ün geleceği için hayati öneme sahip. NEAR, bu ihtiyacı karşılamak için Rainbow Bridge'i tanıttı. Bu köprü, ERC-20 varlıklarının Ethereum ve NEAR ağları arasında sorunsuz bir şekilde transfer edilmesini sağlar. Rainbow Bridge, farklı blockchain'ler arasında varlıkların ve verilerin hareket etmesine olanak tanıyarak ekosistemler arasında kusursuz bir köprü oluşturur. NEAR, Rainbow Bridge'i "trustless" ve "permissionless" olarak tanımlar, yani herhangi bir aracıya ihtiyaç duymadan ve herhangi bir izin gerektirmeden çalışır. Bu sayede, sadece ETH değil, Ethereum protokolü üzerine inşa edilmiş USDT, DAI, WBTC, WETH gibi popüler tokenlar da NEAR ağı ile etkileşime girebilir.
- 2022: Aurora (EVM Uyumlu Katman) Entegrasyonu - NEAR'ın Ethereum uyumluluğuna yönelik ikinci büyük adımı Aurora oldu. Aurora, NEAR Protocol üzerine inşa edilmiş bir Ethereum Virtual Machine (EVM) uyumluluk katmanı olarak karşımıza çıkıyor. Bu, Ethereum geliştiricilerinin mevcut Solidity akıllı sözleşmelerini NEAR'ın ölçeklenebilir altyapısı üzerinde çalıştırmalarına olanak tanır. Aurora sayesinde, geliştiriciler Ethereum'daki projelerini düşük ücretler ve daha hızlı işlemlerle NEAR'a taşıyabilir veya NEAR'ın avantajlarından faydalanırken tanıdık Ethereum araçlarını kullanabilirler. Bu entegrasyon, NEAR'ın Web3 ekosistemindeki konumunu güçlendirerek hem Ethereum topluluğuna hitap etmesini hem de kendi ekosistemini büyütmesini sağladı. 2022 yılında NEAR, ekosistemini daha da desteklemek için iki finansman turunda toplam 500 milyon dolar topladı.
- 2023–2024: Blockchain Operating System (BOS) Vizyonu Tanıtıldı - NEAR'ın evrimindeki en son ve belki de en iddialı adım, Blockchain Operating System (BOS) olarak kendini konumlandırması oldu. Mart 2023'te duyurulan BOS, endüstrinin ilk örneği olarak, Açık Web deneyimlerini taramak ve keşfetmek için ortak bir katman sunar ve herhangi bir blockchain ile uyumludur. Peki, NEAR BOS nedir? BOS, NEAR'ı hem kullanıcılar hem de geliştiriciler için Açık Web'in giriş noktası yapmayı amaçlar. Web3 ve Web2'ye erişimi ve navigasyonu her zamankinden daha kolay hale getirir. NEAR.org Web3 için birleşik bir frontend olarak bu vizyona yönelik ilk adım oldu. Kullanıcılara Web3'ün tüm olanaklarını tek bir kusursuz deneyimde keşfetme imkânı sunarken, geliştiricilere de tek bir ortamda arayüzler oluşturma ve kodu düzenleme gücü verir. Açık Web ekosistemindeki herkesin kendi ön yüzlerini (near.org'un kendi versiyonları gibi) oluşturmasına olanak tanır, bu ön yüzler istedikleri blockchain ile uyumlu olabilir. BOS, tek seferlik, sorunsuz bir onboarding (kayıt/başlangıç) deneyimi sunarak, her deneyim için ayrı hesap oluşturma gibi sürtünme noktalarını kaldırır. Nightshade 2.0 lansmanı (Ağustos 2024), durum bilgisiz doğrulama ve daha fazla ölçeklenebilirlik getirerek BOS vizyonuna doğru ilerlemeyi desteklemektedir. NEAR, Temmuz 2024'te 20 milyondan fazla aylık aktif kullanıcıya ve toplamda 110 milyondan fazla hesaba ulaşarak bu büyümeyi sergiledi.
NEAR Neden Değerli?
NEAR Protocol'ü değerli ve benzersiz kılan birçok özellik var.
Nightshade Teknolojisi ile Yüksek Performans ve Ölçeklenebilirlik
NEAR'ın en belirgin özelliklerinden biri, Nightshade teknolojisi ile saniyede binlerce işlem (TPS) gerçekleştirme kapasitesine sahip olması. Nightshade sharding mekanizması, ağın iş yükünü parçalara ayırarak paralel işlemeye olanak tanır. Bu, yüksek talep anlarında bile ağın hızlı ve verimli kalmasını sağlar. Kaynaklar, NEAR'ın potansiyel olarak 100.000 TPS'ye kadar çıkabileceğini belirtirken, mevcut işlem hızının ortalama 1.3 saniye olduğunu da ekler. Nightshade 2.0 güncellemesi, durum bilgisiz doğrulama ile performansı daha da artırdı ve daha fazla shard için kapasite ekledi (2024 sonuna kadar 10 shard hedefi). Bu, NEAR'ın milyonlarca kullanıcıyı ve yüksek hacimli dApp'leri desteklemesini mümkün kılar. Bu yüksek Near TPS değeri (saniyedeki işlem miktarı), onu diğer Katman-1 blockchainleri arasında öne çıkaran bir faktör.
Geliştirici Dostu Ortam ve Araçlar
NEAR, geliştirici deneyimine büyük önem verir. Geliştirici dostu araçlar (Rust, AssemblyScript vs) sunarak, dApp geliştirme sürecini basitleştirir. JavaScript ve Rust gibi popüler programlama dilleri için SDK'lar, kapsamlı dokümantasyon ve destek sağlar. Ayrıca, geliştiricilere akıllı sözleşmelerinden gaz ücretlerinin bir kısmını kazanma imkanı gibi teşvikler sunar. Aurora sayesinde EVM uyumluluğu, Ethereum geliştiricilerinin de kolayca NEAR'a geçiş yapmasına olanak tanır. Bu faktörler, NEAR'ı yenilikçi bir web3 geliştirme platformu olarak konumlandırır. NEAR Studio gibi çevrimiçi geliştirme ortamları da geliştirme sürecini kolaylaştırır.
Kullanıcı Odaklılık ve Kolay Erişim
NEAR'ın bir diğer önemli değeri, kullanıcı deneyimine verdiği önem. Cüzdan deneyimi sade ve kullanıcı odaklı. Geleneksel, karmaşık blockchain adresleri yerine basit isimli adresler (örneğin, kullaniciadi.near) kullanılması, işlemleri çok daha sezgisel hale getirir. E-posta veya Telegram ile hesap oluşturma gibi kolay giriş yöntemleri sunulması da kullanıcı onboarding'ini (ağa katılımını) basitleştirir. İşlem ücretlerinin çok düşük olması (genellikle bir senti bile bulmaz) ve işlemlerin hızlı olması, günlük kullanım için NEAR'ı oldukça çekici kılar. BOS vizyonu da bu kullanıcı odaklı yaklaşımı destekler, Web3'e tek bir giriş noktası ve kolay keşif imkânı sunar.
Çapraz Zincir Uyumluluğu (Interoperability)
NEAR, izole bir ekosistem olmak yerine, diğer blockchain ağlarıyla etkileşim kurmayı önemsiyor. Multichain yapılarla entegrasyon (Ethereum, Cosmos, Polkadot), farklı ağlardaki varlıkların ve verilerin NEAR'a gelmesine ve oradan başka ağlara gitmesine olanak tanır. Rainbow Bridge, Ethereum ile NEAR arasında sorunsuz transferleri sağlayan kilit bir bileşen. Aurora EVM ise Ethereum akıllı sözleşmelerinin NEAR üzerinde çalışmasına imkan verir. Octopus Network gibi projeler, Substrate tabanlı uygulama zincirlerinin NEAR ve diğer IBC (Inter-Blockchain Communication) özellikli zincirlerle (Cosmos ve Polkadot gibi) etkileşimini sağlar. NEAR ayrıca Chain Signatures gibi çözümlerle Solana, TON, Stellar, Sui ve Aptos gibi diğer zincirlerle de çapraz zincir imzalama yetenekleri ekleyerek uyumluluğunu genişletmekte.
Çevresel Sürdürülebilirlik
NEAR, çevre dostu olma konusunda da öne çıkıyor. PoS konsensüs mekanizması sayesinde, enerji tüketimi PoW sistemlerine göre çok düşük. NEAR, karbon-nötr sertifikasına sahip. Resmi açıklamalar, NEAR'ın bir yılda tükettiği enerjinin Bitcoin'in sadece 3 dakikada tükettiği enerjiye denk olduğunu belirtiyor.
Kanıtlanmış Güvenlik ve İstikrar
NEAR, 4 yıldır %100 çalışma süresi ve 3 milyardan fazla işlem işleyerek güvenilirliğini kanıtlamıştır. Güvenlik ve sağlamlığa büyük önem verir, düzenli denetimler yapar ve akıllı sözleşme tasarımlarında en iyi uygulamaları takip eder. Nightshade PoS mekanizması, kötü niyetli davranışları caydırmak için "slashing" (stake'in bir kısmının kesilmesi) özelliğini uygular.
NEAR’ın İşlevi ve Ekosistemi
NEAR token özellikleri ile platformun işleyişi için merkezi öneme sahip. NEAR token ile staking, işlem ücreti ödeme ve yönetişim gibi işlevler yerine getirilir. Kullanıcılar, işlem ücretlerini ödemek ve akıllı sözleşmeler dağıtmak için NEAR tokenlarını kullanır. Token sahipleri, ağın güvenliğini sağlamak için tokenlarını stake edebilir veya doğrulayıcılara delege edebilir, karşılığında ödüller kazanabilirler. NEAR token ayrıca platformun geleceğiyle ilgili yönetişim kararlarında oy kullanmak için de kullanılır. Token arzı 1.22 milyar olup, ağ katılımını teşvik etmek için %5 yıllık enflasyon oranı uygulanıyor. Ancak işlem ücretlerinin bir kısmı yakılıyor. Böylece token ekonomisinde deflasyonist bir unsur da var.
NEAR tokenı, Mayıs 2025 itibarıyla 2.37 dolardan el değiştiriyor. Kripto para, 17 Ocak 2023’te gördüğü tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 20.42 doların bir hayli altında. Ancak Kasım 2020’deki 0.5’lik tarihi düşüklerinden yüzde 300 kadar toparlanmış durumda.
Az önce de bahsettiğimiz gibi bu token, bir yardımcı program tokenı (utility token) olarak birçok kritik işlevi yerine getirir. İşlem ücretleri, staking, yönetişim ve depolama; bu işlevlerden bazıları. Peki, Near staking nedir ve nasıl çalışır? Staking, NEAR Protocol ekosisteminin ayrılmaz bir parçasıdır ve kullanıcıların ağın güvenliğini ve operasyonlarını desteklerken ödül kazanmalarını sağlar. Staking, NEAR tokenlarını doğrulayıcılarla kilitlemeyi içerir. Doğrulayıcılar, ağdaki işlemleri işler ve doğrular. Stakerlar, katkılarıyla orantılı olarak ödüller kazanır.
NEAR ekosistemindeki öne çıkan projelerden bazıları şunlardır:
- Ref Finance: NEAR üzerindeki en popüler DeFi uygulamalarından biridir, DEX, yield farming ve borç verme gibi çeşitli DeFi ürünlerini sunar.
- Burrow: NEAR Protocol tabanlı, merkeziyetsiz bir likidite protokolüdür, kullanıcıların varlıkları ödünç almasına ve vermesine olanak tanır.
- Aurora: NEAR üzerinde bir EVM katmanıdır, Ethereum uyumluluğu sağlar ve Ethereum tabanlı dApp'lerin NEAR'a geçmesine olanak tanır.
- Mintbase: NFT oluşturmak ve satmak için bir platformdur, yaratıcıların teknik uzmanlık olmadan NFT basmasına olanak tanır.
- Paras: Dijital koleksiyonlara ve sanata odaklanan bir NFT pazaryeridir.
- Octopus Network: NEAR tabanlı çapraz zincir bir ağdır, uygulama zincirlerinin (appchains) başlatılmasını ve çalıştırılmasını destekler ve IBC aracılığıyla diğer zincirlerle uyumluluk sağlar.
Bu projeler, NEAR'ın ölçeklenebilir, kullanıcı dostu ve geliştirici odaklı altyapısından faydalanarak, ekosistemin sürekli büyümesine ve genişlemesine katkıda bulunur.
NEAR’ın Kurucusu Kim?
Peki, Near Protokol kurucusu kim? NEAR Protocol, vizyon sahibi bir ekip tarafından kuruldu ve geliştirildi. Projenin temelini oluşturan isimler Illia Polosukhin ve Alexander Skidanov tarafından kuruldu. Erik Trautman da ilk kuruculardan biri olarak anılır. Illia Polosukhin ve Alexander Skidanov, her ikisi de yazılım geliştirme ve mühendislik alanlarında geniş deneyime sahip kişiler olarak öne çıkıyor:
- Illia Polosukhin: 10 yıldan fazla sektör deneyimine sahip. Eski Google mühendisi ve Google'da üç yıl geçirdi, burada önde gelen bir TensorFlow (Google'ın makine öğrenimi çerçevesi) uzmanı oldu. Ayrıca çekirdek Google araması için soru yanıtlama yeteneklerini inşa eden ekibi yönetti. Yapay zeka ve ölçeklenebilir sistemlerdeki geçmişi, NEAR'ın mimarisini önemli ölçüde etkiledi. Aynı zamanda Sid Venture Partners adlı Ukrayna merkezli bir girişim fonunu kurdu.
- Alexander Skidanov: Microsoft'ta kariyerine 2009'da başladı, ardından 2011'de MemSQL'e (şimdiki SingleStore) Mühendis olarak katıldı. MemSQL'de depolama, sharding (parçalama) ve dayanıklılık dahil birçok temel özelliğin inşasından sorumlu oldu. Dağıtılmış sistemler ve veritabanı yönetimi alanındaki uzmanlığı, NEAR'ın sharding teknolojisinin geliştirilmesinde etkili oldu. Skidanov, aynı zamanda ICPC (Uluslararası Kolej Programlama Yarışması) 2008'de altın madalya ve 2005'te bronz madalya kazandı. OpenAI'da araştırma mühendisi danışmanı olarak da çalıştı.
Kurucuların ortak vizyonu, ana akım benimsenmenin önündeki ölçeklenebilirlik ve kullanılabilirlik zorluklarını çözen bir blockchain platformu yaratmaktı. NEAR ekosisteminin büyümesini ve protokolün gelişimini desteklemek amacıyla NEAR Foundation kuruldu. Bilimsel, teknik ve kullanıcı odaklı vizyonla yönetilen bir ekip tarafından desteklenen NEAR, sürekli olarak protokolü, SDK'ları ve API'leri geliştirmeye devam ediyor. Core ekibin bir kısmı artık Pagoda olarak biliniyor, bu ekip kendisini dünyanın ilk Web3 başlangıç platformu olarak tanımlıyor. NEAR Protocol'ün arkasındaki ekip, blockchain teknolojisini yaygınlaştırma ve Open Web vizyonunu gerçeğe dönüştürme konusunda büyük bir tutkuya sahip gibi duruyor.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Aşağıda, NEAR hakkında en çok sorulan bazı soruları ve cevaplarını bulabilirsiniz:
- NEAR Protocol nedir ve nasıl çalışır?: NEAR Protocol, ölçeklenebilirlik, kullanılabilirlik ve çevre dostu olma öncelikleriyle merkeziyetsiz uygulamalar (dApp'ler) geliştirmek için tasarlanmış bir Katman 1 blokzinciri. Açık Web için bir giriş noktası olmayı hedefleyerek kullanıcılar ve geliştiriciler için Web3 ve Web2'ye erişimi ve navigasyonu kolaylaştırmayı amaçlar. NEAR'ın çalışma şeklinin temelinde çeşitli teknolojik çözümler yatar. Bunlar Nightshade Sharding, Proof-of-Stake konsensüsü, Rainbow Bridge, Aurora olarak karşımıza çıkıyor.
- NEAR token ile neler yapılabilir?: NEAR tokenı, NEAR ekosisteminin yerel kripto para birimidir ve platformun işleyişinde önemli bir rol oynar. Peki, Near coin ne işe yarar? NEAR token ile şunlar yapılabilir: İşlem ücretleri ödenebilir, staking ve ödül kazanılabilir, akıllı sözleşmelerin dağıtımında kullanılabilir, yönetişime katılım sağlanabilir, varlık transferi ve etkileşim sğalanabilir.
- NEAR’ın diğer blockchainlerden farkı nedir?: NEAR, diğer blockchainlerden birkaç unsura dayalı olarak ayrışıyor. Öncelikle NEAR’ın Nightshade sharding mekanizması sayesinde yüksek işlem hacmi ve ölçeklenebilirliği daha iyi yönettiği bilinmekte. Ayrıca, düşük işlem ücretleri sunması da kritik bir unsur. Geliştirici dostu ortamı, karbon-nötr serfikalı olması, diğer ağlarla birlikte çalışabilirlik sunması ve hızlı işlem keskinliği sunması da Near’ı diğer blockchainlerden farklı kılar.
- NEAR Wallet nasıl kullanılır?: NEAR Wallet (wallet.near.org) 2023 itibariyle yeni cüzdan oluşturma ve yönetme işlevlerini durdurdu. Ancak, mevcut kullanıcılar için varlıklar güvende kalmaya devam ediyor ve hesaplarınızı yeni bir cüzdana aktarmak mümkün. NEAR’ı destekleyen birçok cüzdan uygulaması var. Örneğin MyNearWallet, NEAR Mobile, Meteor Wallet gibileri; Near Vakfı tarafından öneriliyor.
- NEAR hangi programlama dillerini destekliyor?: NEAR, Rust ve JavaScript dillerinde akıllı sözleşmeler oluşturmayı ve geliştirici araçları (SDK'lar) kullanmayı destekler. Ayrıca Aurora EVM sayesinde geliştiriciler için mevcut Solidity akıllı sözleşmelerinin NEAR blockchaini üzerinde çalışmasını sağlar.
- NEAR ağı güvenli mi?: Projenin kendi açıklamasına göre NEAR, güvenli olacak şekilde tasarlandı. Peki, güvenliği neler sağlıyor? Near’ın PoS konsensüsü, slashing, Nightshade Sharding, doğrulayıcı seçimi gibi sistemlerinin ağın güvenliğine katkı sağladığı belirtiliyor.
