Filecoin (FIL) Nedir?

Dijital çağda veri depolama konusu, hem bireyler hem de kurumlar için hayati önem taşıyor. Geleneksel merkezi bulut depolama çözümleri hayatımızı kolaylaştırsa da, bazen işin rengi değişebiliyor. Tek bir noktaya bağımlılık, sansür endişeleri veya yüksek maliyetler derken, merkeziyetsiz veri depolama çözümlerine olan ilgi artıyor. İşte tam bu noktada “Filecoin (FIL) nedir?” ve “FIL coin nedir?” sorusu karşımıza çıkıyor. Filecoin, tam da bu ihtiyaca cevap vermek üzere tasarlanmış, blockchain tabanlı, açık kaynaklı bir merkeziyetsiz veri depolama ağı. Kullanıcıların boş alanlarını kiralamalarına olanak tanıyarak küresel bir depolama ağı oluşturuyor. Gelin, zamanında rekor İlk Coin Arzı (ICO) ile kripto dünyasında fırtınalar estiren bu coin’i ve arkasındaki blockchain’i yakından inceleyelim.

Filecoin’in Tanımı ve Ortaya Çıkışı

Filecoin, temelde bir eşler arası (peer-to-peer) ağdır. Bu ağ, yerleşik ekonomik teşvikler ve kriptografik kanıtlar aracılığıyla güvenilir ve merkeziyetsiz veri depolama sağlıyor. Ağdaki istemciler (yani kullanıcılar), verilerini depolamak için herhangi bir sayıda depolama sağlayıcısına (veri merkezleri) ödeme yaparlar. Depolama sağlayıcıları da bu verinin hala kendilerinde olduğuna dair günlük olarak kriptografik kanıtlar sunarlar. Sağlayıcılar, belirli bir miktar Filecoin'i teminat olarak kilitlerler ve eğer tekrar tekrar kanıt sunmada başarısız olurlarsa, bu teminat yakılır, bu da veri merkezinin veriyi kaybetmemesi için güçlü bir caydırıcı görevi görür.

Bu projeyi hayata geçiren ekip, Protocol Labs. Juan Benet kimdir? diye merak ediyorsanız, kendisi Protocol Labs'ın kurucusu ve CEO'su. Aynı zamanda web'i daha hızlı, daha güvenli ve daha açık hale getirmeyi amaçlayan yeni bir protokol olan InterPlanetary File System (IPFS) ve kripto para birimiyle teşvik edilen bir depolama ağı olan Filecoin'in de mucidi. Protocol Labs, IPFS ve Filecoin gibi internet teknolojisi alanında araştırma ve geliştirme yapan bir laboratuvar.

Filecoin'in temeli aslında 2014 yılında atılmış. Juan Benet, "Filecoin: A Cryptocurrency Operated File Storage Network" isimli whitepaper’ı 15 Temmuz 2014'te yayınlamış. Proje, Ağustos 2017'de başlatıldı ve uzun bir geliştirme sürecinin ardından, Filecoin mainnet lansmanı 15 Ekim 2020'de gerçekleştirildi.

Filecoin'in çalışma prensibini anlamak için, IPFS ve Filecoin ilişkisi konusuna değinmek şart. IPFS (InterPlanetary File System) de yine Protocol Labs tarafından geliştirilmiş bir eşler arası protokoldür ve veriyi içerik adresleme sistemiyle paylaşmayı, yönlendirmeyi ve depolamayı hedefler. IPFS, veriye konumu yerine içeriği üzerinden erişilmesini sağlar. Peki Filecoin bu işin neresinde? İşte burası önemli: Filecoin, IPFS için bir teşvik katmanı olarak inşa edildi. Yani, IPFS merkeziyetsiz dosya paylaşımını mümkün kılarken, Filecoin bu paylaşımın güvenilir ve sürdürülebilir olmasını sağlamak için blockchain tabanlı bir teşvik sistemi sunar. Her iki sistem de açık kaynaklı ve içerik adresleme (CIDs) ve ağ protokolleri (libp2p) gibi birçok ortak yapı taşını paylaşıyor. Kısacası, IPFS içeriği adresler, Filecoin ise o içeriğin uzun vadeli, doğrulanabilir şekilde depolanmasını sağlar.

Filecoin’in Tarihçesi: Önemli Dönüm Noktaları

Filecoin'in hikayesi, Protocol Labs ve kurucusu Juan Benet'in vizyonuyla başlıyor. 2014 yılında Juan Benet’in liderliğinde başlayan bu yolculuk, IPFS’in temelleriyle başlarken; sonraki yıllarda devasa ICO başarısı, teknik atılımlar ve kurumsal entegrasyonlarla küresel ölçekte dikkat çeken bir noktaya ulaştı. 2014’te atılan ilk adımlardan itibaren hem teknolojik hem de toplumsal anlamda birçok dönüm noktasına ev sahipliği yapan bu serüven, kısa sürede Web3 dünyasında kalıcı bir iz bırakmayı başardı. Geliştirici topluluğundan yatırımcılara, kurumsal aktörlerden NFT projelerine kadar geniş bir ekosistemi etkileyen Filecoin; zaman içinde bir veri depolama ağı olmanın çok ötesine geçti. Şimdi gelin, bu etkileyici yolculuğun en kritik kilometre taşlarına birlikte göz atalım:

• 2014: IPFS'in tanıtımı ve Filecoin whitepaper’ı - 2014’te, IPFS tanıtıldı ve Filecoin whitepaper’ının yayınlanmasıyla projenin temelleri atıldı. Aynı yılın 3. çeyreğinde tohum (seed) yatırım turunda 120.000 dolar fon toplandı.
• 2017: Filecoin ICO'su - İşte burası gerçekten dikkat çekici bir dönem. Ağustos 2017'de başlatılan proje, sadece 30 dakika içinde 200 milyon doların üzerinde fon topladı, yani o dönemin en büyük ICO'larından biriydi. Genel satış (public sale) turunda 153.8 milyon dolar, ön satış (pre-sale) turunda ise 52 milyon dolar toplanmıştı. Toplamda 3 turda 205.92 milyon dolar fon toplandı. Projenin ekibi, teknolojisi ve hitap ettiği devasa pazar göz önüne alındığında, ICO dönemi için oldukça heyecan verici bir yatırımdı. İlginç bir detay olarak, bu coin arzının SEC uyumlu olması, o dönemdeki birçok şeffaf olmayan projeye karşı ek yatırımcı güveni sağlamıştı.
• 2020: Mainnet'in başlatılması - Uzun süren geliştirme ve test aşamalarının ardından, Filecoin ağı 15 Ekim 2020'de ana ağına (mainnet’e) geçti. Bu, Filecoin'in tam anlamıyla işlemeye başladığı, depolama sağlayıcılarının veri depolayabildiği ve kullanıcıların FIL token kullanarak depolama satın alabildiği anlamına geliyordu. Mainnet lansmanından bu yana Hyperdrive ve Watermelon gibi birçok ağ yükseltmesi yapıldı. Son yükseltme olan Watermelon (V21) Aralık 2023'te etkinleştirildi ve depolama sağlayıcılarının işlemlerini basitleştirmeyi ve protokol ile FVM'de iyileştirmeler yapmayı amaçladı.
• 2022–2024: Web3 projeleri, NFT verisi ve depolama çözümleri - Mainnet lansmanından sonra Filecoin ekosistemi büyümeye devam etti. Özellikle Filecoin Virtual Machine (FVM)'in Mart 2023'te mainnete gelmesiyle işin rengi değişti. FVM, Filecoin ağına akıllı sözleşme (smart contract) yeteneği kazandırdı. Bu, geliştiricilerin Filecoin üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar (dApp'ler) oluşturmasını ve depolama iş akışlarını programlamasını sağladı. Bu gelişmelerle birlikte Filecoin, çeşitli alanlarda Filecoin depolama çözümleri sunmaya başladı:
• -Web3 yerel NFT depolama: NFT.Storage gibi projeler, NFT içeriği ve meta verileri için Filecoin'i kullanıyor. FVM ile bu NFT'ler, otomatik olarak yenilenen sözleşmelerle sürekli olarak depolanabiliyor.
• -Teşvik edilmiş kalıcı depolama: Lighthouse gibi platformlar, sabit bir fiyata ömür boyu depolama imkanı sunuyor.
• -Kurumsal ve Geleneksel Web2 Veri Arşivleme: İnternet Arşivi (Internet Archive) ve Panopticon gibi kuruluşlar, içerik koruma ve yedekleme amacıyla Filecoin'i kullanıyor. Hatta CERN'deki ATLAS Deneyi, 5 yıllık bir süre içinde 1 EiB veriyi ağa getirmek için Seal Storage ile pilot programını genişletiyor ve Filecoin Vakfı (FF) bu fırsat üzerinde çalışıyor.
• -Medya yayını ve konferans uygulamaları: Audius (müzik yayını) ve Huddle 01 (video konferans) gibi platformlar, merkeziyetsiz depolamada Filecoin'i kullanıyor.
• -Yapay zeka (AI) ve hesaplama: Filecoin, büyük veri kümelerini yönetmek ve AI odaklı uygulamaları desteklemek için AI ve hesaplama projeleriyle ortaklık kuruyor. KiteAI, Nuklai, SingularityNET ve Theoriq gibi projeler, AI eğitimi veri setlerini arşivlemek ve metadata depolamak için Filecoin entegrasyonları üzerinde çalışıyor. Filecoin Vakfı, Merkeziyetsiz AI Topluluğu'nun (DAIS) kurucu üyesi olarak merkeziyetsiz AI'nın gelişimini destekliyor.
• -Blockchain ekosistemleri için veri depolama: Solana'nın blok geçmişi, Old Faithful girişimi kapsamında Filecoin'de arşivleniyor. Bu, diğer blockchain ekosistemleri (Layer-1'ler ve Layer-2'ler) için veri toplama ve depolama desteği sağlamayı amaçlayan daha geniş bir stratejinin parçası.

Filecoin Neden Değerli?

Günümüz dijital çağında veri, hem bireyler hem de kurumlar için altından bile değerli bir kaynak haline geldi. Ancak bu verinin nerede, nasıl ve kim tarafından saklandığı sorusu; gizlilikten güvenliğe, maliyetten erişilebilirliğe kadar birçok sorunu da beraberinde getiriyor. İşte tam bu noktada devreye Filecoin giriyor. Peki, Filecoin’i bu kadar özel ve değerli kılan şey ne? Gelin, bu güçlü projenin ardındaki temel dinamiklere birlikte yakından bakalım.  

Merkeziyetsiz ve sansüre dirençli veri depolama altyapısı

En önemli özelliklerinden biri, veriyi merkezi sunucularda değil, dünya çapında dağıtılmış bir ağdaki binlerce depolama sağlayıcısının disklerinde saklamasıdır. Bu, tek bir hata noktasını ortadan kaldırır, veri kaybı riskini azaltır ve yetkisiz erişimi veya sansürü çok daha zor hale getirir. Amazon S3 gibi geleneksel bulut depolama hizmetlerinde güvenlik ihlali veya veri kontrolünün sağlayıcıda olması gibi zorluklar yaşanabilirken, Filecoin bu sorunlara dağıtılmış bir çözüm sunar.

Kullanıcılar hem veri depolayıp hem gelir elde edebilir

Filecoin ağı, kullanılmayan sabit disk alanını değerlendirmek isteyen bireyler ve kuruluşlar için bir fırsat sunar. Depolama sağlayıcıları, ağa depolama kapasitesi sağlayarak veya güvenilir depolama hizmetleri sunarak Filecoin madenciliği yaparak yani blok ödülleri kazanarak FIL token elde ederler. Ne kadar çok depolama sağlarlarsa, o kadar çok FIL coin kazanma potansiyelleri artar. Bu, boşta duran kaynakların ekonomik bir değer yaratmasını sağlar ve ağın büyümesini teşvik eder. Sıradan kullanıcılar bile Filecoin Station uygulamasını kullanarak kullanılmayan bilgisayar kaynaklarını ağ görevleri için kullanabilir ve FIL token kazanabilirler. Ancak, tam teşekküllü bir depolama sağlayıcısı olmak önemli sermaye ve teknik bilgi gerektirebilir.

Verinin şeffaf ve güvenli şekilde saklanması sağlanıyor

Filecoin, verinin gerçekten depolandığını ve belirlenen süre boyunca erişilebilir olduğunu kanıtlamak için kriptografik kanıtlara dayanır. Bu kanıt mekanizması, depolama sağlayıcılarının dürüst davranmasını ve taahhüt ettikleri depolama hizmetini yerine getirmesini sağlar. Ağ, Proof of Storage (Depolama Kanıtı) ve Proof of Spacetime (Uzay-Zaman Kanıtı) olmak üzere iki ana konsensüs mekanizması kullanır. Proof of Storage, madencilerin veriyi gerçekten depoladığını doğrular. Proof of Spacetime ise verinin belirli bir süre boyunca depolandığını garanti eder. Bu çifte kanıt sistemi, hem güvenliği hem de güvenilirliği artırır. Veri, depolanmadan önce şifrelenir, parçalanır ve dağıtılır.

FIL token, ödeme ve teşvik mekanizmasının temelinde

FIL token nedir? FIL, Filecoin ağını çalıştıran yerel kripto para birimidir. Ağdaki tüm işlemler FIL kullanılarak yapılır. Kullanıcılar, verilerini depolamak veya geri almak için FIL coin öderler. Depolama sağlayıcıları, hizmetleri için FIL kazanırlar. FIL ayrıca ağın güvenliğinde ve işleyişinde kritik bir rol oynar. Depolama sağlayıcıları, blok ödülü kazanmak için teminat olarak FIL kilitlemelidir. Güvenilirlik standartlarını karşılamada başarısız olurlarsa teminatları ve kazandıkları ödüller kesilebilir (slashing). Ayrıca, FIL sahipleri ağ yönetimi sürecine katılabilirler. FIL'in toplam arzı 2 milyar FIL ile sınırlıdır. FIL'in ihracı, ağın ispatlanabilir faydasına ve büyümesine bağlıdır. Ağ belirli büyüme ve fayda kilometre taşlarına ulaştıkça arzın çoğu basılır. Örneğin, Baseline minting modeline göre 770 milyon FIL token, ağ performansına (yottabyte depolama kapasitesine ulaşma hedefi gibi) dayalı olarak basılır. FIL'in kullanımları, ağdaki talebi artırarak token'a değer katıyor.

Filecoin, geleneksel bulut depolamaya göre çok daha uygun maliyetli olabilir, özellikle büyük veri kümeleri için. Merkezi sağlayıcıların pay-per-use modelinin aksine, Filecoin'in pazar yeri, arz ve talebe göre belirlenen rekabetçi fiyatlar sunar.

Ağın ölçeklenebilirliği de önemli bir değer katıyor. Daha fazla madenci katıldıkça ağ büyüyebilir ve talebi karşılayabilir. FVM ile gelen akıllı sözleşme yeteneği, Filecoin'in kullanım alanlarını genişletiyor. Artık sadece veri depolama değil, veriye dayalı hesaplama (compute-over-data), veri odaklı organizasyonlar (Data DAO'lar), merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamaları ve çapraz zincir birlikte çalışabilirlik (cross-chain interoperability) gibi pek çok yenilikçi kullanım durumu mümkün hale geliyor.

Filecoin’in çalışma prensibi

Filecoin ağının teknik derinliği de FIL’e değer katıyor. Ağ, az önce bahsettiğimiz Proof of Storage ve Proof of Spacetime gibi konsensüs mekanizmalarının yanı sıra, bir dizi temel bileşen üzerine kurulmuştur. Bunlar Providers (Sağlayıcılar), Deals (Anlaşmalar) ve Sectors (Sektörler).

• Providers (Sağlayıcılar): Ağ kullanıcılarına depolama ve geri alma hizmetleri sunan varlıklardır. İki tür sağlayıcı vardır: Storage Providers (Depolama Sağlayıcıları) ve Retrieval Providers (Geri Alma Sağlayıcıları). Depolama sağlayıcıları, kullanıcıların verilerini saklamak için alan teklif eder ve FIL kazanır. Ağın güvenliğine ve bütünlüğüne katkıda bulunurlar. Geri alma sağlayıcıları ise kullanıcıların ihtiyaç duyduklarında verilerine hızlı ve güvenilir bir şekilde erişmelerini sağlarlar.
• Deals (Anlaşmalar): İstemciler ile depolama sağlayıcıları arasında veri depolama veya geri alma konusunda yapılan sözleşmelerdir. Bir istemci verisini depolamak istediğinde, depolama pazarında bir depolama sağlayıcısı bulur ve bir anlaşma yapar. Bu anlaşma, verinin ne kadar süreyle saklanacağını, fiyatı ve diğer şartları belirler. Anlaşmalar zincir üzerinde kaydedilir. Verified Deals (Doğrulanmış Anlaşmalar) gibi özel anlaşma türleri de vardır. FVM ile birlikte gelen akıllı sözleşmeler, programmatic storage (programatik depolama) adı verilen yeni yaklaşımları mümkün kılmıştır. Bu, Aggregated deal-making (toplu anlaşma yapma) veya Direct deal-making (doğrudan anlaşma yapma) gibi yöntemlerle depolama anlaşmalarının akıllı sözleşmeler aracılığıyla otomatikleştirilmesini sağlar. Hatta Data Replication, Renewal and Repair (RaaS) gibi hizmetler de FVM üzerinde geliştirilmekte.
• Sectors (Sektörler): Depolama sağlayıcılarının ağa taahhüt ettikleri ve kriptografik olarak mühürledikleri (seal) depolama birimleridir. Bir depolama sağlayıcısı, veriyi bir sektöre yerleştirir ve bu sektörün ağda taahhüt edildiğini ve kanıtlandığını gösterir. Sealing (mühürleme) süreci, verinin doğru şekilde kodlandığını ve depolamaya hazır olduğunu doğrulamak için hesaplama yoğun bir işlemdir.

Filecoin ağı, bireysel bloklar yerine bir dizi Tipset'ten oluşur. Tipset, aynı yüksekliğe sahip bir dizi bloktur ve her epoch’ta birden fazla depolama sağlayıcısının blok üretmesine izin vererek ağ verimini artırır. Her tipset'e bir ağırlık atanır, bu da konsensüs protokolünün düğümleri en ağır zincir üzerine inşa etmeye yönlendirmesini sağlar.

Filecoin’in kullanım alanları

Filecoin ne işe yarar? sorusunun cevabı, sadece dosya depolamanın ötesine geçiyor. Filecoin, Web3'ün temel bir yapı taşı olarak konumlanıyor. Birçok merkeziyetsiz uygulama (dApp) ve Web3 projesi, güvenli, doğrulanabilir ve sansüre dayanıklı depolama için Filecoin'e güveniyor. Bu da Filecoin'in değerine değer katıyor:

• Merkeziyetsiz depolama: Filecoin, geleneksel bulut depolamaya alternatif sunarak kullanıcıların kullanılmayan depolama alanlarını kiralamasına olanak tanır. Veri birden fazla konumda depolanarak güvenlik ve dayanıklılık artırılır
• AI ve hesaplama: Filecoin, büyük veri kümelerini yönetmek ve AI odaklı uygulamaları desteklemek için AI ve compute projeleriyle ortaklıklar kurar. Filecoin'in depolama sağlayıcılarının veriyle aynı yerde hesaplama kaynaklarına sahip olması, veri üzerinde hesaplama (compute-over-data) için benzersiz bir konum sağlar. Bacalhau gibi projeler bu alanda çalışmaktadır
• Gelişmiş performans: Fast Finality (F3) gibi yükseltmeler, işlem sürelerini iyileştirerek düşük gecikme süreli uygulamalar için kullanım alanlarını genişletmeyi hedefler.
• Perpetual storage (Sürekli depolama): FVM ve NFT.Storage gibi hizmetlerle, otomatik olarak yenilenen akıllı sözleşmeler aracılığıyla verinin süresiz olarak depolanması mümkün hale geliyor.
• Veri organizasyonları: FVM, veri odaklı DAO'ların (Data DAOs) oluşturulmasını ve yönetilmesini sağlar. Bu DAO'lar, veri kürasyonunu ve korunmasını yönetebilir ve veri erişimini para kazanmaya dönüştürebilir.
• DeFi ekosistemi: FVM üzerinde binlerce benzersiz akıllı sözleşme ve milyonlarca işlem ile Filecoin, sağlam bir DeFi ekosistemini destekliyor. Glif Pools gibi projeler, Filecoin staking havuzları sunuyor. Thetanuts Finance gibi protokoller otomatik opsiyon stratejileri sunuyor.
• Çapraz zincir köprüleri: Axelar ve Celer gibi projeler, çapraz zincir arayüzleri sağlayarak Filecoin hizmetleri için diğer zincirlerden ödeme yapılmasını veya token ve mesaj alışverişini mümkün kılıyor.
• Kurumsal benimseme: CERN, Hauska.ai, Hippocrat gibi çeşitli sektörlerden (bilimsel araştırma, AI, sağlık) kuruluşlar, büyük veri setlerini depolamak için Filecoin'i kullanıyor.
• Web arşivleme: Webrecorder gibi projeler, merkeziyetsiz web arşivlemesi için IPFS ve Filecoin'i kullanıyor. İnternet Arşivi, kültürel eserleri Filecoin'e yüklüyor.

Filecoin Sanal Makinesi (FVM)

FVM de Filecoin ekosisteminin değerli bir ögesi. Filecoin ağı üzerinde akıllı sözleşmeleri (aktörleri) çalıştırmak için bir çalışma zamanı ortamıdır. FVM, kullanıcı programlanabilirliğini Filecoin'e getirerek açık veri ekonomisinin muazzam potansiyelini ortaya çıkarıyor. FVM, WASM tabanlıdır ve Rust gibi dillerde yazılan yerel Filecoin aktörlerini desteklemek üzere tasarlanmıştır, aynı zamanda Ethereum Sanal Makinesi (EVM) gibi yabancı çalışma zamanları için yazılan akıllı sözleşmeleri (Solidity gibi) de destekler. Mart 2023'te FVM'in mainnete gelmesiyle (FEVM olarak da adlandırılır), geliştiriciler Solidity dilinde yazılmış akıllı sözleşmeleri dağıtabilir hale geldi.

Bu akıllı sözleşmeler, yerleşik aktörleri çağırarak Filecoin işlevselliğine erişebilir. Mevcut Ethereum araçları Filecoin ile uyumlu hale geldi. FVM, compute-over-data (veri üzerinde hesaplama) yeteneğini de mümkün kılar. Bu, veriyi dış hesaplama düğümlerine taşımaya gerek kalmadan, depolama sağlayıcılarının yanındaki bilgi işlem kaynaklarını kullanarak veriyi üzerinde doğrudan hesaplamalar yapmayı sağlar. Bacalhau gibi projeler, Filecoin'de depolanan veriler üzerinde Docker kapsayıcılarını ve WebAssembly (Wasm) görüntülerini görev olarak çalıştırmak için bir platform sağlar. Tüm bu özellikler, Filecoin'i Web3 dosya yönetimi ve genel olarak merkeziyetsiz internetin önemli bir köşe taşı haline getiriyor.

Filecoin’in Kurucusu Kimdir?

Filecoin kurucusu kim? Bunun, direkt bir cevabı var. Filecoin'in ve ona güç veren pek çok teknolojinin ardındaki isim Juan Benet. Daha önce de belirttiğimiz gibi, kendisi Protocol Labs'ın kurucusu ve CEO'su. Juan Benet, bilgisayar bilimi alanında Stanford Üniversitesi'nden hem lisans (2010) hem de yüksek lisans (2012) derecelerine sahip. Kendisi, InterPlanetary File System (IPFS) ve Filecoin'in mucidi olarak tanınıyor. Benet ve ekibi, IPFS, libp2p ve Filecoin gibi çığır açan internet projelerinin araştırma, geliştirme ve dağıtımına liderlik ediyor. IPFS projesi, web'i yeniden merkeziyetsizleştirmek, verilerimizi korumak ve uygulamalarımızı iyileştirmek için büyük bir açık kaynak hareketine dönüştü.

Juan Benet, bilgiyi, bilimi ve teknolojiyi takıntı haline getirmiş biri olarak tanımlanıyor. Vizyonu, web'i yeniden mimarileştirmek ve IPFS, Filecoin ve diğer protokollerin daha iyi bir internetin temel yapı taşları haline gelmesini sağlamak. Dağıtılmış sistemler, kuantum araştırmaları, kriptografi ve finansal teknoloji gibi alanlarda etkileyici bir deneyime sahip bir ekibe liderlik ediyor. Bu vizyonu ve ekibin yetenekleri, Filecoin projesinin ilk aşamalarından itibaren büyük bir yatırımcı ilgisi görmesinin temel nedenlerinden biriydi.

Filecoin Vakfı'nın (Filecoin Foundation) yönetim kurulu ve danışmanları arasında İnternet Arşivi'nin Kurucusu Brewster Kahle, ConsenSys Kurucusu ve Ethereum Kurucu Ortağı Joe Lubin, Stellar Development Foundation CEO'su Denelle Dixon gibi önemli isimler yer alıyor. İnternet Arşivi, Filecoin Vakfı'ndan 50.000 FIL coin (o dönem yaklaşık 10.000.000 dolar değerinde) hibe aldı ve kurucusu Brewster Kahle ile ortaklık direktörü Wendy Hanamura, Filecoin ve Merkeziyetsiz Web için Filecoin Vakfı'nın danışma kurullarına katıldı. Bu da projenin arkasındaki ekibin ve destekçilerinin gücünü gösteriyor. Sonuç olarak, Filecoin'in arkasındaki ana itici güç ve mimar, internetin geleceği için merkeziyetsiz ve sağlam altyapılar inşa etme vizyonuna sahip olan Juan Benet.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Detaylıca ele aldığımız Filecoin hakkında aklınızda hala bazı sorular kalmış olabilir. Aşağıda, Filecoin hakkında sıkça sorulan sorular ve cevaplarını bulabilirsiniz:

• Filecoin nedir, nasıl çalışır? Filecoin (FIL), kullanıcıların boş depolama alanlarını kiralayarak FIL token kazanabildikleri, blockchain tabanlı, merkeziyetsiz bir veri depolama ağıdır. Geleneksel bulut depolamaya güvenli ve sansüre dayanıklı bir alternatif sunmayı hedefler. Peki, Filecoin nasıl çalışır? Filecoin, depolama sağlayıcılarının veriyi kriptografik kanıtlarla (Proof of Storage, Proof of Spacetime) sakladıklarını doğruladığı blockchain tabanlı bir sistem kullanır. İstemciler depolama için FIL öder, sağlayıcılar ise hizmetleri ve doğrulama kanıtları karşılığında FIL kazanır.
• FIL token ne işe yarar? FIL token, Filecoin ağının yerel para birimidir ve ağ içindeki tüm işlemleri finanse eder. Kullanıcılar depolama ve geri alma hizmetleri için FIL öder, depolama sağlayıcıları ise bu hizmetleri sundukları ve ağa katkıda bulundukları için FIL kazanırlar. FIL ayrıca ağ güvenliği için teminat olarak kullanılır ve yönetişime katılımı teşvik eder.
• Filecoin ile veri nasıl depolanır?: Filecoin, verileri merkeziyetsiz bir ağda depolamak için IPFS (InterPlanetary File System) protokolünü kullanır. Kullanıcılar, verilerini IPFS üzerinden yükleyerek bir içerik tanımlayıcı (CID) alır. Bu CID, verinin benzersiz bir kimliğidir. Daha sonra, bu veri parçaları Filecoin ağına katılan depolama sağlayıcılarına dağıtılır. Depolama sağlayıcıları, verileri belirli bir süre boyunca saklamak için kullanıcılarla anlaşmalar yapar ve bu hizmet karşılığında FIL token ile ödüllendirilirler. Filecoin, verinin gerçekten depolandığını ve erişilebilir olduğunu doğrulamak için "Proof of Replication" ve "Proof of Spacetime" gibi kriptografik kanıt mekanizmaları kullanır.
• IPFS ile Filecoin farkı nedir?: IPFS, dosyaların merkeziyetsiz bir şekilde paylaşılmasını sağlayan bir protokoldür. Kullanıcılar, verilerini IPFS ağına yükleyerek içerik adresli bir sistemde paylaşabilirler. Ancak IPFS, verilerin ne kadar süreyle saklanacağı veya erişilebilirliği konusunda garanti vermez. Filecoin ise IPFS üzerine inşa edilmiş bir teşvik katmanıdır. Filecoin, depolama sağlayıcılarını FIL token ile ödüllendirerek verilerin uzun süreli ve güvenli bir şekilde saklanmasını sağlar. Bu sayede, kullanıcılar verilerinin belirli bir süre boyunca erişilebilir olacağından emin olabilirler.
• Filecoin madenciliği nasıl yapılır?: Filecoin madenciliği, depolama sağlayıcılarının ağa depolama alanı sunarak FIL token kazandığı bir süreçtir. Madenciler, verileri depolamak ve bu verilerin belirli bir süre boyunca erişilebilir olduğunu kanıtlamak için "Proof of Replication" ve "Proof of Spacetime" mekanizmalarını kullanır. Başarılı bir madencilik operasyonu için yüksek performanslı bir CPU, büyük miktarda depolama alanı (terabaytlarca), en az 128 GB RAM ve kesintisiz bir internet bağlantısı gereklidir. Ayrıca, madenciler FIL token kazanmak için belirli bir miktarda teminat yatırmak zorundadırlar.

Merkeziyetsiz internetin veri altyapısını keşfetmek ve Filecoin’in Web3 ekosistemindeki rolünü öğrenmek için JR Kripto Rehber serimize göz atın.