Blockchain teknolojisi hızla gelişirken, her yeni platform bir önceki neslin eksiklerini gidermeyi ve daha iyi bir gelecek sunmayı hedefliyor. Bu ekosistemin önemli oyuncularından biri olan Cardano, bilimsel blokzincir (blockchain) yaklaşımıyla dikkat çekiyor. Peki tam olarak Cardano nedir ve onu diğerlerinden ayıran özellikler neler? Bu yazımızda, Cardano’nun temel taşlarını, tarihçesini, neden bu kadar değerli olduğunu ve kimler tarafından hayata geçirildiğini derinlemesine inceleyeceğiz.
Cardano’nun Tanımı ve Ortaya Çıkışı
Cardano (ADA), merkeziyetsiz, kamuya açık bir blockchain platformu olarak biliniyor. Temel amacı, Proof-of-Work (PoW) gibi enerjiyi çok harcayan mekanizmalara dayanan blockchainlerden daha verimli olmak için tasarlanmış bir Proof-of-Stake (PoS) blockchain. Yani, PoS coinler arasında yer alan, enerji verimliliği yüksek bir platform. Cardano, akademik araştırma ve bilimsel yöntemlerle geliştirilen üçüncü nesil bir blockchain projesi olarak da tanımlanıyor. Kendisini "üçüncü nesil" platform olarak konumlandırırken, Ethereum gibi "ikinci nesil" platformların bir güncellemesi ve alternatifi olduğunu belirtiyor. Cardano, daha önceki kripto paraların karşılaştığı ölçeklenebilirlik, birlikte çalışabilirlik ve düzenleyici uyum eksikliği gibi sorunların üstesinden gelmeyi amaçlayan tasarım prensiplerine sahip.
Özellikle Bitcoin'in yavaş ve esnek olmayan yapısı ile Ethereum'un güvenlik veya ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmeyi hedeflediğini iddia ediyor. Araştırma odaklı yaklaşımıyla biliniyor. Kurulduğu 2017 yılında, Proof-of-Stake kullanan en büyük kripto para idi.
Cardano, işlemlerin gerçekleştiği ve kaydedildiği katman olan Sözleşme Katmanı (Settlement Layer - CSL) ile akıllı sözleşmelerin ve merkeziyetsiz uygulamaların (dApp'ler) çalışmasına olanak tanıyan Hesaplama Katmanı (Computation Layer - CCL) olmak üzere katmanlı yapıya sahip. Bu çift katmanlı yapı, Bitcoin'den daha hızlı işlemlere olanak tanıyor.
Blockchainin ADA isimli kripto para biriminin hikayesi de ilginç. Zira ADA, İngiliz aristokrat ve genellikle ilk bilgisayar programcısı olarak kabul edilen Augusta Ada King, Lovelace Kontesi'nin adını aldı. Ada'nın alt birimi ise Lovelace'tir. 1 ADA, 1.000.000 Lovelace'e eşit.
Cardano'nun mutabakat mekanizması, Ouroboros PoS konsensüsü adı verilen bir Proof-of-Stake protokolü olarak bilinmekte. Ouroboros, "kanıtlanabilir derecede güvenli ilk PoS konsensüs protokolü" olarak yayınlandı. Bu mekanizma, blockchainin tarihi kaydını gözden geçirmek ve genişletmek için yapılan iş karşılığında kripto parayı kullanır ve ödüllendirir, tıpkı Ethereum gibi. Ancak Bitcoin'in PoW'sinden farklı olarak, staking'e dayanır ve çok daha az enerji tüketir. Cardano'nun kurucusu Charles Hoskinson, Ouroboros mutabakat mekanizmasını enerji açısından verimli olarak tanımlandı. Hatta verilere göre, Bitcoin'in PoW'una göre dört milyon kata kadar daha verimli enerji açısından. Ouroboros'un kalbinde, ağın güvenliğini sağlamak, işlemleri doğrulamak ve yeni üretilen ADA kazanmak için Cardano yazılımını çalıştıran bilgisayarlar tarafından kullanılan bir Proof-of-Stake (PoS) mutabakat algoritması bulunur.
Platformun akıllı sözleşme platformu (Plutus), geliştiricilerin Cardano blockchaininde merkeziyetsiz uygulamalar oluşturmasına olanak tanır. Cardano, Plutus adlı akıllı sözleşme geliştirmek için optimize edilmiş bir programlama dili ile uygulamada. Plutus V3 gibi yükseltmeler, akıllı sözleşme yeteneklerini ve geliştirici araçlarını daha da geliştirmeyi amaçlıyor. Ayrıca, programcı olmayanlar için finansal sektörde akıllı sözleşmeler oluşturmayı kolaylaştıran Marlowe adlı bir alan özel dili de var. Cardano, matematiksel hassasiyeti ve güvenilirliği vurgulayan fonksiyonel bir programlama dili olan Haskell kullanılarak geliştirildi. Haskell, geleneksel dillerin aksine, işlevlerin matematiksel ifadeler olarak yazıldığı bildirimsel bir yaklaşım kullanıyor.
Cardano'nun geliştirilmesine 2015 yılında Charles Hoskinson ve Jeremy Wood tarafından kuruldu. Charles Hoskinson, Ethereum'un kurucu ortaklarından biriydi ancak projenin yönü konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle ayrıldıktan sonra Cardano'yu geliştirmeye başladı. Hoskinson, Ethereum'un ilk versiyonlarını bir "kavram kanıtı" olarak gördüğünü ve Cardano ile eksikliklerini gidermeyi hedeflediğini belirtti. İki yıllık araştırma ve geliştirmenin ardından, Cardano blockchain ağı ilk çıkarılmış bloğu ile 2017 yılında piyasaya sürüldü.
Cardano'nun temel hedefi; güvenli, sürdürülebilir ve ölçeklenebilir bir finansal altyapı oluşturmak. Merkeziyetsiz uygulamalar, sistemler ve toplumlar için benzersiz güvenlik ve sürdürülebilirlik sağlamak amacıyla öncü teknolojileri bir araya getiriyor. Güvenliği milyarlarca insanın verisini koruyacak kadar güçlü, küresel sistemlere uyum sağlayacak kadar ölçeklenebilir ve temel değişiklikleri destekleyecek kadar sağlam bir platform olmayı hedefliyor. Cardano, gücü hesap verebilir olmayan yapılardan bireylere, yani kenarlara dağıtmayı ve pozitif değişim ve ilerleme için bir güç olmayı amaçlıyor. Dünyanın bankacılık hizmeti almayan nüfusuna bankacılık hizmetleri sunma gibi iddialı bir hedefi de var.
Cardano platformu, Cardano ne işe yarar sorusunun cevabı olarak, çeşitli kullanım durumlarına sahip merkeziyetsiz uygulamalar için bir sistem haline gelmeyi amaçlıyor. Geliştiricilerin başka tokenlar, dApp'ler veya ölçeklenebilir bir blockchain ağının barındırabileceği herhangi bir kullanım alanı oluşturmasına olanak tanıyan genel bir blockchain ekosistemi oluşturmaya odaklanıyor. Öte yandan ADA, platform üzerindeki işlemler için kullanılıyor.
Cardano’nun Tarihçesi: Önemli Dönüm Noktaları
Cardano'nun hikayesi, 2015 yılında tohumlarının atılmasıyla başlıyor ve dikkatlice planlanmış bir yol haritasını takip ediyor. Bu yol haritası, şiir ve bilgisayar bilimi tarihindeki önemli figürlerin adını taşıyan beş ana "çağa" veya aşamaya ayrıldı: Byron, Shelley, Goguen, Basho ve Voltaire.
Bu aşamalar, Cardano'nun temel bir blockchainden tamamen merkeziyetsiz ve kendi kendini yöneten bir ekosisteme dönüşüm sürecini temsil ediyor. Cardano’nun hikayesi ise şu şekilde önemli başlıklara ayrılabilir:
- 2015: IOHK kuruldu. Cardano'nun geliştirilmesi için zemin hazırlayan bu mühendislik şirketi, Charles Hoskinson ve Jeremy Wood tarafından kuruldu. IOHK, kamu, özel sektör ve hükümet müşterileri için yüksek güvenceli blockchain altyapı çözümleri geliştirmeye odaklandı. Cardano blockchaininin birincil geliştiricisi oldu. Daha sonra Input Output Hong Kong (IOHK), Input Output Global (IOG) olarak isim değiştirdi.
- 2017: Cardano mainnet’i ve ADA token’ı kullanıma sunuldu. İki yıllık araştırma ve geliştirme sürecinin ardından, Cardano blockchaininin ana ağı (mainnet) Eylül 2017'de Byron aşamasıyla birlikte faaliyete geçti. Bu aşama, kullanıcıların kendi yerel tokenları olan ADA token'ını alıp satmalarına olanak sağladı. Byron aşaması, Cardano yol haritasının ilk fazıydı.
- 2020: Shelley güncellemesiyle staking başladı. Mary Shelley'den adını alan Shelley aşaması, Cardano'yu yönetimli bir yapıdan daha merkeziyetsiz bir PoS mutabakat mekanizması olan Ouroboros'a geçirdi. Bu aşama, ağın ademi merkeziyetçilik hedeflerine katılmaya teşvik edilen topluluk tarafından işletilen ağ düğümleri aracılığıyla daha merkeziyetsiz bir Cardano'ya doğru güvenli ve istikrarlı bir geçiş olarak tasarlandı. Shelley, ADA sahiplerinin tokenlarını stake ederek ağın güvenliğine katılmasına ve ödül kazanmasına olanak tanıyan Cardano staking nedir sorusunun da cevabı olan staking mekanizmasını tanıttı. Bu, ağın önemli ölçüde merkeziyetsizleşmesini sağladı.
- 2021: Alonzo hard fork’u ile akıllı sözleşmeler etkinleştirildi. Bilgisayar bilimci Joseph Goguen'den adını alan Goguen aşaması, blockchainde akıllı sözleşme işlevselliğini etkinleştirmeyi amaçladı. Bu, Eylül 2021'de gerçekleşen Alonzo hard fork'u ile başarıldı. Alonzo güncellemesi, Cardano blockchaininde ilk kez akıllı sözleşmeleri etkinleştirerek, geniş bir dApp yelpazesinin Cardano üzerinde inşa edilme olasılığını açtı. Bu güncelleme, geliştiricilerin NFT'ler gibi dApp'ler oluşturmasına ve bunlarla ilişkili birden fazla kripto para varlığını yönetmesine olanak sağladı. Alonzo hard fork'u, Cardano Shelley Alonzo geçişindeki kritik adımlardan biriydi ve Cardano'nun yeteneklerini önemli ölçüde genişletti.
- 2022: Vasil hard fork'u ölçeklenebilirliği artırdı. Basho aşamasının bir parçası olarak (Japon şair Matsuo Bashō'dan adını alır), Vasil hard fork'u Eylül 2022'de tamamlandı. Bu güncelleme, dApp işlevselliğini daha da geliştirmek için ölçeklenebilirlik yükseltmeleri getirdi; örneğin artan blok boyutu, iyileştirilmiş işlem işleme ve yeni betik yetenekleri. Vasil, ağın işlem verimliliğini ve akıllı sözleşme yeteneklerini artırdı.
- 2023–2024: CIP (Cardano Improvement Proposal) ve yönetişim gelişmeleri dikkat çekti. Voltaire aşaması (Fransız yazar ve filozof Voltaire'den adını alır), merkeziyetsiz yönetişimin entegrasyonuna odaklanır. Bu aşama, blockchain ağına oylama ve hazine yönetimini getirmeyi amaçlar. CIP (Cardano Improvement Proposal) gibi mekanizmalar aracılığıyla, ADA token sahiplerinin teklifler oluşturmasına, oylamasına ve uygulamasına olanak tanıyan merkeziyetsiz bir karar alma süreci başlatılmıştır. CIP-1694 yönergeleriyle tanımlanan SanchoNet gibi test ağları, yönetişim araçlarını test etmek için bir kum havuzu görevi görür. Cardano'nun Voltaire aşamasının bir parçası olarak planlanan Chang hard fork'u, on-chain (zincir üzeri) yönetişimi iki aşamada devreye sokacaktır. Bu geçiş, ağ geliştirme kontrolünün IOHK'dan topluluğa başarılı bir şekilde devredilmesini işaret eder.
Bu önemli dönüm noktaları, Cardano güncellemeleri sürecini özetliyor. Cardano ne zaman çıktı sorusunun cevabı 2017 olmasına rağmen, platformun yetenekleri zaman içinde büyük ölçüde değişti ve arttı. Yol haritası, Basho'nun ölçeklendirme ve optimizasyon odaklı olması ve Voltaire'nin tam merkeziyetsiz yönetişimi getirmesiyle ilerlemeye devam ediyor. Genel olarak bu Cardano roadmap (yol haritası)’i platformun gelecekteki gelişimine dair bir vizyon sunuyor. Ayrıca yol haritasının, yatırımcıların veya bu alana girmek isteyen kişilerin ağa yönelik meraklarını giderdiğini de söyleyebiliriz.
Cardano Neden Değerli?
Cardano'nun diğer blockchain platformları arasında öne çıkmasının ve değerli kabul edilmesinin çeşitli nedenleri var. Bu nedenlerin başında, platformun temel prensipleri ve teknolojik altyapısı geliyor. Ancak her şey bununla sınırlı değil. Gelin, detaylıca bakalım…
Cardano, akademik bir blockchain platformu
Öncelikle, Cardano'nun akademik olarak hakemli araştırmalarla geliştirilen tek blockchain platformu olması, onu benzersiz kılıyor. Platformun "araştırma öncelikli" yaklaşımı ayırt edici bir özellik. IOHK, Cardano'yu inşa eden şirket olarak, teknolojiye dair 100’den fazla akademik makale yayınladı ve bu süreçte küresel üniversitelerle ortaklıklar kurdu. Edinburgh Üniversitesi, Tokyo Teknoloji Enstitüsü, Stanford Üniversitesi ve Wyoming Üniversitesi gibi kurumlarla blockchain teknolojisi üzerine araştırmaları destekledi. Bu titiz, kanıta dayalı geliştirme süreci, Cardano'nun kodunun matematiksel olarak doğrulanması anlamına gelen resmi doğrulamayı da barındırıyor. Bu bilimsel ve araştırmaya dayalı yaklaşım, platformun sağlamlığı konusunda güven oluşturuyor. Bu da bilimsel blokzincir olarak tanımlamasını sağlıyor.
Enerji tasarrufu: PoS altyapısı dikkat çekiyor
Cardano'nun düşük enerji tüketimi sağlayan PoS altyapısı önemli bir avantaj. Bitcoin'in kullandığı Proof-of-Work (PoW) mekanizması, mutabakat sağlamak için muazzam miktarda enerji gerektiriyor. Cardano'nun Ouroboros konsensüs algoritması, PoW'un performans ve enerji kullanım zorluklarına bir çözüm sunarak daha sürdürülebilir bir yaklaşımla bu sorunu gideriyor. Ouroboros, ağdaki hisselerine (stake’lerine) göre yeni bloklar oluşturmak için katılımcıları (Cardano örneğinde stake havuzlarını) seçiyor. Böylece, Bitcoin'in PoW algoritmasından çok daha az miktarda enerji harcar. Bu enerji verimliliği, hem çevresel etkiyi minimuma indirmesi hem de mutabakat sürecini ortalama kullanıcı için daha erişilebilir hale getirmesi açısından değerli.
Cardano staking ile gelir elde edilebiliyor
Cardano'nun staking ile pasif gelir elde etme özelliği, kullanıcıları için çekici bir özellik. Proof-of-Stake konsensüs mekanizmasında, kullanıcılar doğrulayıcı olma fırsatı için blockchainin kripto parasını "stake" ediyor. Stake, Cardano ağında doğrulayıcı haklarını temsil etmek ve güvence altına almak için belirli bir miktarda ADA kripto parasının ağa kilitlenmesidir. Doğrulayıcılar işlem bloklarını açar ve işlemi sonuçlandırır. Ardından stake ettikleri token sayısına göre ADA ile ödüllendirilir. Kullanıcılar, halka açık veya özel olabilen bir havuza katılarak veya kendi havuzlarını oluşturarak doğrulama sürecine katılabilirler. Bu cardano staking havuzları, ADA sahiplerinin tokenlarını kendileri işletmek yerine başkalarına devrederek ödül kazanmalarını sağlar. Staking, hem ağın güvenliğini sağlar hem de katılımcıları dürüst davranış için teşvik eder.
Geniş kullanım alanı ve ekosistem
Diğer yandan, Cardano; merkeziyetsiz uygulamalar (dApp), NFT, eğitim ve kimlik projeleri için aktif kullanım alanlarına sahip. Akıllı sözleşme yeteneği, geniş bir kullanım yelpazesini mümkün kılar. Cardano üzerinde DeFi hizmetleri mevcut ve geliştiricilerin yerel varlıklar, dApp'ler ve NFT'ler oluşturmasına olanak tanınıyor. Platformun kullanım alanları arasında takip edilebilirlik, özgünlük ve sürdürülebilirlik yer alıyor. Cardano’nun kullanıldığı bazı olaylar şu şekilde:
· Etiyopya'daki kahve tedarik zincirinde kullanım
· Gürcistan'da kimlik bilgisi doğrulama sisteminde kullanım
· New Balance ayakkabıları için orijinallik pilot programı
· Etiyopya'daki beş milyon okul öğrencisi için kimlik ve kayıt sistemi
· DJ Paul Oakenfold'un albümünü yayınlaması
· Dish Network ile işbirliği
Ayrıca, Zanzibar, Etiyopya ve Burundi'deki vatandaşların dijital kimlik almalarına yardımcı olma potansiyelinden ve Afrika'da uzak mobil ağ erişimi sunan World Mobile Token (WMT) Cardano ağı üzerinde kuruldu. Bu projeler ve kullanım alanları, Cardano ne işe yarar sorusunun en basit yanıtları. Cardano Vakfı, kurumlar, işletmeler, düzenleyiciler ve politika yapıcılarla çalışarak blockchain'i geleceğe dönük çözümler oluşturmak için kullanmayı amaçlıyor. Ayrıca, Cardano Akademi aracılığıyla blockchain eğitimi sunulmakta.
Yatırımcıların gözbebeği: ADA coin’i
ADA token’ı, işlem ücreti ödemede, staking’de ve yönetişimde kullanılıyor. ADA, Cardano ağının yerel kripto para tokenıdır. Kullanıcılar ADA'yı güvenli bir değer değişimi olarak kullanabilirler, hem de aracı bir üçüncü tarafa ihtiyaç duymadan. Her işlem Cardano blockchaininde kalıcı, güvenli ve şeffaf bir şekilde kaydediliyor. ADA sahipliği, kimin slot lideri olacağını (blokları ekleme hakkına sahip olan) ve kimin bloklardaki işlemler için ödenen ücretlerin bir payını kazanacağını belirliyor. ADA tokenları ayrıca yazılım politikaları (örneğin enflasyon oranı) üzerinde oylama yapmak için kullanılıyor ve katılımcıları ADA tutmaya ve gelecekteki değerini güvence altına almaya teşvik ediyor.
ADA'nın maksimum arzı 45 milyar token ile sınırlı. 2020 başlarında yaklaşık 31 milyar ADA dolaşımda idi, kalan 14 milyar ise minting yoluyla piyasaya sürülmek üzere planlanmıştı. Bu bilgiler, ADA arzı ve dolaşımı ile tokenın ekonomik yapısı hakkında fikir veriyor. ADA token özellikleri, onu yalnızca bir alım satım aracı değil, aynı zamanda ağın işleyişinde ve yönetiminde kritik bir role sahip hale getiriyor. ADA coin nedir sorusunun cevabı, Cardano ekosistemindeki bu çok yönlü tokenı tanımlıyor. Bu sırada ADA fiyatından da bahsetmek gerek. ADA, Mayıs 2025 itibarıyla 0.68 dolar civarında el değiştiriyor. Coin, tüm zamanların en yüksek seviyesini göreli yaklaşık 4 yıl oldu. 2021’de fiyatı 3.10 dolara kadar sıçramıştı.
Ourobos protokolü ile yüksek güvenlik
Son olarak, Cardano'nun "Kanıtlanabilir Derecede Güvenli" olarak tanımlanan Ouroboros protokolünden bahsetmek gerekiyor. Bu protokol, ağın 51% dürüst katılımcı tarafından stake edildiği sürece güvenli olduğunu garanti ediyor. Bu güvenlik garantisi, rastgele lider seçimi gibi yenilikçi kavramlarla elde ediliyor. Protokol, yeni iterasyonlar ve titiz güvenlik analizleri yoluyla gelişmeye devam ediyor. Haskell gibi resmi olarak belirtilmiş programlama dilleriyle yazılmış olması, kodunun matematiksel olarak doğrulanmasına olanak tanıyor, bu da bankacılık ve savunma sektörlerinde yaygın olarak kullanılan bir süreç.
Tüm bu faktörler bir araya geldiğinde, Cardano'nun neden değerli bir blockchain platformu olduğu daha net anlaşılıyor. Araştırma odaklı geliştirme, enerji verimliliği, pasif gelir fırsatları, aktif kullanım alanları ve tokenının işlevselliği, Cardano'yu blockchain ekosisteminde önemli bir oyuncu haline getiriyor.
Cardano’nun Kurucusu Kim?
Cardano'nun hikayesi, vizyon sahibi bireylerin liderliğinde şekil aldı. Platformun kurucu ortakları ve onu destekleyen kuruluşlar, Cardano'nun gelişiminde kritik roller oynadı. Cardano, Charles Hoskinson ve Jeremy Wood tarafından kuruldu. Bu ikili, blockchain dünyasında deneyimli isimler.
Charles Hoskinson, Colorado merkezli bir teknoloji girişimcisi ve matematikçi. Kriptografi alanına endüstriyel deneyimle girmeden önce Metropolitan State University of Denver ve University of Colorado Boulder'da analitik sayı teorisi eğitimi aldı. Profesyonel deneyimleri arasında üç kripto para birimiyle ilgili startup kurmak yer alıyor: Invictus Innovations, Ethereum ve IOHK. Ayrıca hem kamu hem de özel sektörde çeşitli görevlerde bulundu. Bitcoin Vakfı'nın eğitim komitesinin kurucu başkanıydı ve 2013 yılında Cryptocurrency Research Group'u kurdu.
Hoskinson, aynı zamanda Ethereum’un da kurucu ortaklarından. Ancak 2014 yılında, Ethereum'un ticari bir şirket mi (Hoskinson'ın görüşü) yoksa kar amacı gütmeyen bir kuruluş mu (Vitalik Buterin'in görüşü) olması gerektiği konusundaki bir anlaşmazlık nedeniyle Vitalik Buterin ve Ethereum ekibinden ayrıldı. Bu ayrılığın ardından, 2015 yılında Jeremy Wood ile birlikte IOHK'yı kurarak Cardano'yu geliştirmeye odaklandı. Hoskinson, Cardano için girişim sermayesi aramadığını, bunun blockchainin prensiplerine aykırı olduğunu ve girişim sermayesi katılımının bir projenin aşırı kontrolüne yol açabileceğini düşündüğünü belirtti.
Hoskinson'ın mevcut projeleri, insanları kripto para hakkında eğitmek, merkeziyetsizliğin savunuculuğunu yapmak ve kriptografik araçları ana akım kullanıcılar için daha kolay hale getirmeye odaklanmıştır. Bu, Eylül 2017'de piyasaya sürülen üçüncü nesil bir kripto para birimi olan Cardano'nun araştırma, tasarım ve geliştirilmesine liderlik etmeyi de içerir. Kendisi, IOHK'nın CEO'su ve kurucusudur. Cardano kurucusu kim sorusunun baş yanıtı Charles Hoskinson'dır, ancak Jeremy Wood da önemli bir ortaktır. Jeremy Wood, eski bir Ethereum meslektaşı ve Hoskinson ile birlikte IOHK'yı kurmuştur. Ethereum'da Yönetici Asistanı olarak görev yaptı.
Cardano ekosisteminin teknik geliştirmelerinden sorumlu olan IOHK (Input Output) şirketi, Charles Hoskinson ve Jeremy Wood tarafından 2015 yılında kurulmuştur. Bu mühendislik ve araştırma şirketi, kripto paralar ve blockchainler inşa etmek üzere tasarlanmıştır. Kamu, özel sektör ve hükümet müşterileri için yüksek güvenceli blockchain altyapı çözümleri geliştirir. IOHK, Cardano blockchaininin birincil geliştiricisi olarak görev yapmıştır. Artık Input Output Global (IOG) olarak yeniden markalanan şirket, 50'den fazla ülkede 400'den fazla kişiden oluşan tamamen merkeziyetsiz bir uzaktan çalışma organizasyonudur. Akademik titizlik ve kanıta dayalı yazılım geliştirme prensiplerine sıkı sıkıya bağlıdır.
Cardano ekosistemi, projenin ilerlemesini ve temel misyonuna uygun kalmasını sağlamak için üç temel kurum tarafından yönetilir. Bu bağımsız kuruluşlar, merkeziyetsiz bir ekip çerçevesinde işbirliği yapar:
- IOHK (geliştirme): Mühendislik şirketi olarak Cardano blockchainini inşa etmekten ve teknik geliştirmelerden sorumludur. Yazılım geliştirme firmasıdır.
- Emurgo (ticari entegrasyon): Ticari uygulamalardan sorumludur. Ekosistemin ticari büyümesini destekler.
- Cardano Foundation (topluluk & standartlar): Kar amacı gütmeyen bir vakıftır. Merkezi Zug, İsviçre'de bulunur. Cardano blockchaininin geliştirilmesini denetlemekten ve benimsenmesini teşvik etmekten sorumludur. Ekosistemi standartlaştırmayı ve tanıtmayı amaçlar. Kurumlar, işletmeler, düzenleyiciler ve politika yapıcılarla çalışır. Frederik Gregaard, 2021'den beri Cardano Vakfı'nın CEO'sudur.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Aşağıda, Cardano (ADA) hakkında sıkça sorulan bazı sorular ve cevaplarına ulaşabilirsiniz:
- Cardano nedir ve nasıl çalışır?: Cardano, bilimsel araştırmalara dayalı geliştirilen, üçüncü nesil bir blockchain platformudur. PoS (Proof of Stake) mekanizması kullanır ve sürdürülebilir, güvenli ve ölçeklenebilir çözümler sunmayı amaçlar.
- ADA coin ne işe yarar?: ADA, Cardano’nun yerel kripto parasıdır. Ağda işlem ücreti ödemek, staking yapmak ve yönetişim süreçlerine katılmak için kullanılır.
- Cardano staking nasıl yapılır?: ADA staking, kripto paralarınızı cüzdanınızda tutarak doğrulayıcı havuzlarına (stake pool) delegasyon yaparak gerçekleşir. Yoroi veya Daedalus gibi cüzdanlar aracılığıyla kolayca staking yapılabilir.
- Cardano ile Ethereum farkı nedir?: Ethereum daha eski ve yaygın olarak kullanılan bir platformdur. Ancak Cardano enerji açısından verimli olan PoS sistemini en baştan benimsemiştir. Ayrıca Cardano, akademik yöntemlerle geliştirilen katmanlı bir yapıya sahiptir.
- Cardano’nun gelecekteki planları neler?: Cardano, akıllı sözleşmelerin gelişimini, ölçeklenebilirliği ve yönetişimi artırmayı hedefliyor. Ayrıca zincir içi yönetişim (Voltaire) ve yan zincir entegrasyonu gibi projeler üzerinde çalışıyor.
- Cardano güvenilir mi?: Cardano, bilimsel temelli yaklaşımı, açık kaynak kodlu yapısı ve aktif geliştirici topluluğuyla güvenilir bir projedir. Ancak yatırım yaparken her zaman kendi araştırmanızı yapmanız önemlidir.
Cardano ve bilimsel temelli blokzincir projeleri hakkında daha fazlası için JR Kripto Rehber serimizi takip etmeyi unutmayın!
