Ethereum Classic (ETC), 2016’da gerçekleşen DAO saldırısı sonrası Ethereum topluluğunun yaşadığı bölünmeyle ortaya çıkan, orijinal Ethereum blockchainini sürdüren bir kripto para platformudur. Başka bir deyişle Ethereum Classic, Ethereum ağının fork (çatallanma) öncesi halidir ve “Kod kanundur” felsefesini benimseyerek blockchain geçmişini değiştirmeden korumayı amaçlamıştır. Akıllı kontrat (smart contract) desteği sunmaya devam eden açık kaynaklı bu platform, Proof of Work (iş kanıtı) konsensüs mekanizması ile çalışır ve böylece Ethereum Classic coin madencilik yoluyla üretilebilir durumdadır. Bu rehberde “Ethereum Classic nedir, ne zaman çıktı, nasıl ortaya çıktı, kim kurdu ve ETC coin ne işe yarar?” gibi sıkça sorulan soruların cevaplarını ele alacağız.Ethereum Classic’in Tanımı ve Ortaya ÇıkışıEthereum Classic, Ethereum ağının 2016 yılındaki DAO adlı akıllı kontrata yönelik saldırı sonrasında oluşan çatallanmanın (fork), ayrışmanın orijinal tarafıdır. Haziran 2016’da gerçekleşen bu büyük saldırıda, bir hacker The DAO projesindeki bir açıktan faydalanarak yaklaşık 3.6 milyon ETH’yi (yaklaşık 50 milyon dolar) kendi hesabına aktardı. Bu olay Ethereum topluluğunda derin bir fikir ayrılığı yarattı. Çoğunluk, saldırganın çaldığı fonları sahiplerine iade etmek için blockchain’i geri almayı (hard fork ile işlemleri geri döndürmeyi) savunurken, bir grup ise bunun blockchain’in değişmezlik ilkesine aykırı olduğunu düşünerek karşı çıktı.Sonuç olarak Temmuz 2016’da Ethereum ağı ikiye bölündü: Çoğunluğun desteklediği yeni zincir, saldırının etkilerini geri alarak Ethereum (ETH) adını aldı; azınlığın devam ettirdiği fork edilmemiş orijinal zincir ise Ethereum Classic (ETC) olarak yoluna devam etti. Ethereum Classic, “Kod kanundur” (İngilizcesi Code is Law) prensibini sürdürerek, hack olayının sonuçlarını blockchain kayıtlarından silmeyi reddetti ve geçmişi olduğu gibi korudu. Bu yönüyle Ethereum Classic, Ethereum’un ideolojik olarak farklı bir kolu olarak doğdu. Kısaca, Ethereum Classic’in ortaya çıkışı, merkeziyetsizlik ve değişmezlik ilkelerine bağlı kalmak isteyen topluluğun, DAO saldırısı sonrası orijinal zincire sahip çıkma çabasının bir ürünü diyebiliriz.Ethereum Classic’in Tarihçesi: Önemli Dönüm NoktalarıEthereum Classic’in tarihi, Ethereum projesinin başlangıcına ve sonrasında yaşanan kritik olaylara dayanıyor. Aşağıda, Ethereum Classic tarihi açısından öne çıkan bazı dönüm noktalarını görebilirsiniz:2015: Ethereum ana ağı yayınlandı. “Frontier” sürümüyle 30 Temmuz 2015’te kullanıma giren Ethereum platformu, Vitalik Buterin ve Gavin Wood gibi isimlerin liderliğinde akıllı kontratları destekleyen yenilikçi bir blockchain olarak doğdu. Ethereum Classic’in kökleri de doğal olarak bu ilk Ethereum zincirine dayanıyor.2016: DAO saldırısı ve hard fork. Yukarıda bahsedildiği gibi, Haziran 2016’daki DAO hack’i sonucunda yaklaşık 50 milyon dolar değerinde Ether çalındı. Temmuz 2016’da yapılan oylama ve tartışmalar sonucunda Ethereum topluluğu ikiye ayrıldı. 20 Temmuz 2016’da gerçekleşen hard fork ile çalınan fonların iade edildiği zincir Ethereum (ETH) adını alırken, hard fork’u uygulamayan orijinal zincir Ethereum Classic (ETC) olarak isimlendirildi. Bu ayrışma, kripto tarihinde önemli bir mihenk taşı oldu. Ethereum Classic’in çıkış tarihi fiilen Temmuz 2016’dır diyebiliriz.2017 - 2020: ETC geliştirici topluluğunun bağımsızlaşması. Fork sonrasında Ethereum Classic, Ethereum Vakfı’nın (Ethereum Foundation) desteği olmaksızın kendi yol haritasını belirlemeye başladı. Örneğin, Ethereum’un ileride Proof of Stake’e geçmek için tasarladığı “zorluk bombası” (Difficulty Bomb) mekanizması, Ethereum Classic ağından çıkarıldı. 2017 başındaki “Die Hard” güncellemesi zorluk bombasını erteledi, 2018’deki bir fork ile ise bu bomba tamamen etkisiz hale getirildi ve ETC ağı kalıcı olarak Proof of Work konsensüsünde kalacağını ilan etti. Yine bu dönemde Ethereum Classic, para politikasını da gözden geçirerek Aralık 2017’de maksimum arzı yaklaşık 210 milyon ETC olacak şekilde sınırlandırdı (ECIP-1017 güncellemesi). 2019-2020 yıllarında Atlantis, Agharta, Phoenix gibi güncellemelerle Ethereum’un getirdiği yeniliklerin bir kısmını ETC ağına uyarlayan geliştiriciler, ağı güncel tutmaya çalıştı. Bu süreçler, Ethereum Classic’in Ethereum’dan bağımsız kendi teknik topluluğunu ve yönetimini oluşturduğunu gösteriyordu.2020: Ağ güvenliği sorunları ve ardı ardına 51% saldırıları. Ethereum Classic ağı 2020 yılında peş peşe birkaç 51% saldırısına uğradı. Kötü niyetli madenciler, yeterli hash gücü kiralayarak ağın çoğunluk kontrolünü ele geçirip çift harcama (double-spend) işlemleri gerçekleştirdiler. Özellikle Ağustos 2020’de iki hafta arayla birden fazla 51% saldırısı yaşanması, ETC ağı için önemli bir güvenlik endişesi yarattı. Bu saldırılar sonucunda borsalar bir süre ETC işlemlerine temkinli yaklaştı ve geliştiriciler ağı güçlendirmek için bazı adımlar attı. Örneğin, Ethash madencilik algoritması modifiye edilerek “Thanos (ETChash) güncellemesi” yapıldı ve Ethereum ile ortak hash gücü kullanmanın zorlaştırılması hedeflendi.2022: Ethereum’un PoS’a geçişi ve Ethereum Classic’in öne çıkışı. Eylül 2022’de Ethereum ana ağı “The Merge” güncellemesiyle Proof of Stake konsensüsüne geçti. Bu gelişme sonrasında Ethereum Classic, işlem yapabilen en büyük Proof of Work tabanlı akıllı kontrat platformu olarak öne çıktı. Ethereum madencileri PoS’a geçişle birlikte cihazları için alternatif ararken, bir kısmı hash güçlerini Ethereum Classic ağına yönlendirdi. Bu sayede ETC ağının toplam işlem gücü (hashrate) belirgin ölçüde artarak güvenliği nispeten iyileşti. 2022 sonrasında Ethereum Classic, Bitcoin ile birlikte sayılı büyük Proof of Work kripto paralar arasında anılmaya başlandı.2024: Spiral ve 5M20 Era 5 güncellemesi. Şubat 2024'te Ethereum Classic ağı, Spiral adlı bir protokol güncellemesini başarıyla hayata geçirdi. Aynı yıl Mayıs ayında, 5M20 Era 5 (blok 20 milyon için blok ödülünde %20 azalma) yürürlüğe girdi. Bu, ETC’nin deflasyonist arz politikasını destekleyen önemli bir adım oldu ve coin arzının sınırlı kalmasını pekiştirdi.2024: ETC Cooperative yapılanmaları ve PoW Summit etkinliği. Ethereum Classic topluluğunu destekleyen ETC Cooperative, 2024’te yapılan POW Summit 2024 etkinliğini duyurdu ve platformun gelişimi için kaynak sağlamaya devam etti. Ayrıca, yıl sonunda yönetimde ve organizasyon yapısında bazı personel değişimleri olduğu açıklandı. 2025: Hashrate artışı. ETChash ağ güvenliği güçleniyor. Ethereum Classic, ETChash algoritmasıyla madencilik yapmaya devam ederek, 2025 itibarıyla ağın toplam hashrate’i 300 TH/s seviyesini aştı. Bu, Ethereum’un DeFi dönemindeki hash gücüne benzer bir seviyeye işaret ederek ağ güvenliğinde kaydadeğer bir artış anlamına geliyor.  Bu sırada 2025 Eylül ayı itibariyle ETC fiyatı 20 dolar civarında seyrediyor.Ethereum Classic Neden Değerli?Ethereum Classic’i değerli kılan birkaç temel özellik ve ilke var. Bu değer, teknik detaylarla birlikte projenin arkasında yatan felsefeden de besleniyor. Bir yanda “kod kanundur” anlayışına bağlılık, diğer yanda Proof of Work tabanlı güvenli ve şeffaf işleyiş, Ethereum Classic’i diğer ağlardan ayıran unsurlar arasında. Ayrıca, orijinal Ethereum zincirini devam ettirmesi, sınırlı arz yapısı ve akıllı kontrat desteğini koruması, ETC’ye hem tarihsel hem de pratik anlamda bir önem katıyor. Genel olarak ETC’nin değeri konusunda aşağıdaki başlıklara bakabiliriz:Orijinal Ethereum zinciri olmasıEthereum Classic, herhangi bir işlem geçmişini geri almadan yoluna devam eden tarihsel bir blockchain. 2016’daki fork sonrası orijinal defter kayıtlarını taşıdığı için bazı kullanıcılar tarafından “gerçek Ethereum” olarak görülür. Bu tarihsel devamlılık, projeye ideolojik bir değer katarak yatırımcıların ilgisini çekiyor.Proof of Work tabanlı madencilik modeliETC ağı, tıpkı Bitcoin’de olduğu gibi, iş kanıtı (PoW) ile güvence altına alınır. Madenciler işlem bloklarını Ethash algoritması kullanarak doğrular ve karşılığında ödül alırlar. Ethereum ana ağının artık PoS’a geçmiş olmasıyla, Ethereum Classic madencilik yapılabilen büyük bir coin olarak benzersiz bir konuma gelmiştir. Bu sabit arzlı PoW modeli, Bitcoin tarzı bir dijital kıtlık ve güvenlik yaklaşımı sunduğundan, özellikle merkeziyetsizlik ve güvenlik odaklı yatırımcılara hitap eder.Merkeziyetsizlik ve değişmezlik (immutability) ilkesiEthereum Classic, kuruluş felsefesi gereği merkezi otoritelerin müdahalesine karşı mesafelidir. DAO olayında görüldüğü üzere, akıllı kontrat kodunun “sonuçları ne olursa olsun” değiştirilmemesi gerektiğini savundu. Bu değişmezlik ilkesi, blockchain’in güven ve şeffaflık temeline de işaret ettiği için oldukça önemli aslında. Ayrıca proje, büyük bir vakıf ya da lider tarafından yönetilmeyip topluluk odaklı ilerlediğinden, olabildiğince merkeziyetsiz bir yapıyı korumaya çalışır. Bu yönüyle Ethereum Classic, “kod kanundur” diyen kullanıcılar için değerli konumda.Akıllı kontrat ve dApp desteğinin devam etmesiEthereum Classic, orijinal Ethereum kod tabanını sürdürdüğü için Ethereum Virtual Machine (EVM) uyumluluğunu korur. Yani Ethereum’da çalışabilen akıllı kontratlar ve merkeziyetsiz uygulamalar (dApp’ler) temel düzeyde Ethereum Classic üzerinde de çalıştırılabilir. Geliştirici ekosistemi Ethereum kadar geniş olmasa da, ağ üzerinde token çıkarma, merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolleri ve benzeri uygulamalar mümkün olmaya devam etmekte. Bu sayede ETC, kullanım alanı olan bir platform olarak değerini sürdürüyor.Teknik özelliklerEthereum Classic (ETC) ağının başlıca teknik özellikleri ve parametreleri şöyle özetlenebilir:Konsensüs mekanizması: Proof of Work (İş Kanıtı). Ethereum Classic, Ethash adlı PoW algoritmasını kullanır ve madenciler GPU’lar veya ASIC’ler ile ağdaki işlemleri doğrular.Token (kripto para birimi): ETC sembolüyle ifade edilen Ether Classic token’ı, Ethereum Classic ağının yerel kripto parasıdır. Ethereum’daki “ETH”ye karşılık, Ethereum Classic’in birimi ETC kodu ile işlem görür.Toplam arz: Yaklaşık 210 milyon ETC ile sınırlıdır. 2017’de alınan karar ile Ethereum Classic’in maksimum arzı yaklaşık 210,7 milyon olarak belirlendi. Bu miktarın üzerine yeni coin çıkarılmayacak olması, ETC’yi enflasyon açısından Bitcoin’e benzer kılar. Mevcut dolaşımdaki arz 2024 itibarıyla 150 milyon civarında. Blok ödülleri, her 5 milyon blokta bir %20 azaltılarak (fifthening mekanizması) en sonunda sabit arza ulaşılacak. Akıllı kontrat desteği: Ethereum ile uyumlu EVM altyapısı sayesinde akıllı kontrat çalıştırabilir. Yani Ethereum’daki Solidity tabanlı akıllı kontratlar, gerekli ayarlamalarla Ethereum Classic üzerinde de işletilebilir. Bu da merkeziyetsiz uygulamaların (dApp) ETC ağı üzerinde çalışabilmesine imkân tanır.Blok süresi: Ortalama 13–15 saniye. Ethereum Classic blockchaininde yeni bir blok oluşturma süresi yaklaşık Ethereum’un eski PoW dönemindeki gibi 15 saniye civarında. Bu, ağın işlem onay hızının saniyede yaklaşık 10-20 işlem bandında olmasını sağlar (Ethereum Classic, ölçeklenebilirlik konusunda Ethereum’a benzer sınırlarla karşı karşıya).Kullanım alanları: Ethereum Classic ağı, değer transferi, akıllı kontratlar ve merkeziyetsiz uygulamalar için kullanılabilir. ETC token, ağ üzerinde işlem ücretlerini (gaz ücretlerini) ödemek için kullanılır ve bir değer saklama aracı olarak değerlendirilebilir. Geliştiriciler, Ethereum Classic’in EVM uyumluluğundan yararlanarak token çıkarma (ör. ERC-20 benzeri tokenler), NFT oluşturma veya basit DeFi protokolleri gibi uygulamalar geliştirebilir. Ancak Ethereum Classic’in ekosistemi, ana Ethereum’a kıyasla daha sınırlı büyüklükte.Özetle, Ethereum Classic’in değeri büyük ölçüde ideolojik duruşu (orijinal zincire sadakat ve değişmezlik) ile teknik özelliklerinin (PoW madenciliği, sınırlı arz, akıllı kontrat yetenekleri) birleşiminden kaynaklanıyor. Özellikle Ethereum’un güncel vizyonundan farklı bir yol sunması, Ethereum ekosisteminde kalmak isteyen fakat farklı bir şey arayan yatırımcılar için çekici olabilir.Ethereum Classic’in Kurucusu Kim?Ethereum Classic’in belirli bir kurucusu yok. Bu proje, Ethereum’un çekirdek ekibinden ayrılan ve fork kararına katılmayan bir topluluğun devam ettirdiği açık kaynaklı bir blockchain olarak yaşamına başladı. İlk Ethereum projesinin kurucuları arasında Vitalik Buterin, Gavin Wood gibi isimler vardı ve Ethereum 2015’te onların önderliğinde hayata geçmişti. Ancak 2016’daki DAO krizinin ardından Buterin ve ekibinin çoğunluğu hard fork ile Ethereum’u güncellerken, Ethereum Classic bu ekipten ayrılan bağımsız geliştiriciler ve madenciler tarafından sahiplenildi. Dolayısıyla Ethereum Classic için tek bir kurucu yerine, başlangıçta kararını değiştirmeyen bir topluluk hareketinden söz etmek daha doğru olur.Fork’tan sonra Vitalik Buterin ve Ethereum Vakfı, Ethereum (ETH) zincirine odaklanmaya devam etti; Ethereum Classic ise kendi gönüllü geliştirici ekosistemini oluşturdu. Günümüzde ETC ağı, kar amacı gütmeyen oluşumlar (örneğin Ethereum Classic Cooperative gibi gruplar) ve bağımsız katkıcılar tarafından geliştirilmekte. Açık kaynaklı bir topluluk tarafından yönetilen Ethereum Classic protokolünün herhangi bir CEO’su, başkanı veya resmi lideri bulunmamakta.Sıkça Sorulan Sorular (SSS)Bu köklü altcoin projesi için bilinmesi gereken birçok bilgiyi açıkladık. Ancak tüm bunlara rağmen aklınızda bazı soru işaretleri kalmış olabilir. Sıkça sorulan sorular ve cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz:Ethereum Classic ne zaman ve neden ortaya çıktı?: Ethereum Classic, Temmuz 2016’da DAO adlı akıllı kontrata yapılan bir saldırı sonrasında ortaya çıktı. Bu saldırıda çalınan fonları kurtarmak için Ethereum topluluğunun çoğunluğu blockchaini geri alarak hard fork yapmayı seçti; ancak bazı üyeler bu karara katılmadı. İşte bu anlaşmazlık sonucunda hard fork’u uygulamayan orijinal zincir Ethereum Classic adıyla ayrıştı ve “kod kanundur” ilkesiyle yoluna devam etti. Kısacası ETC, 2016 yılında Ethereum’un bölünmesiyle doğdu.Ethereum Classic ile Ethereum arasındaki fark nedir?: Ethereum Classic (ETC) ve Ethereum (ETH) aynı kökenden gelseler de aralarında hem teknik hem de felsefi farklar var. En önemli fark, 2016 DAO saldırısı sonrası alınan karardır: Ethereum, hard fork yaparak saldırı etkilerini geri almış; Ethereum Classic ise orijinal zinciri değiştirmeden sürdürmüştür. Bu nedenle Ethereum Classic, Proof of Work konsensüsünü korurken Ethereum zamanla Proof of Stake’e geçmiştir. Ayrıca Ethereum’un token arzı sınırsızken, Ethereum Classic yaklaşık 210 milyon ile sınırlı toplam arza sahiptir. Kısaca ETH daha popüler ve gelişmiş bir ekosisteme sahipken, ETC daha muhafazakâr bir yaklaşımla orijinal yapıyı korur.Ethereum Classic’i kim kurdu?: Ethereum Classic’in tek bir kurucusu yoktur; proje, Ethereum topluluğunun bir parçası tarafından kolektif olarak başlatılmıştır. Ethereum’un kurucuları Vitalik Buterin, Gavin Wood ve diğerleri 2015’te Ethereum’u yarattı, ancak 2016’daki fork sonrasında Ethereum Classic, fork kararına katılmayan bağımsız geliştiriciler ve madenciler tarafından kurulup sürdürülmüştür. Günümüzde ETC ağı, resmi bir şirket veya CEO tarafından değil, açık kaynak topluluğu tarafından yönetilmektedir (yani geliştirici ekipleri ve gönüllü katılımcılar projeyi yönlendirmektedir). Bu durum, Ethereum Classic’i gerçekten merkeziyetsiz bir proje yapar.Ethereum Classic nasıl çalışır?:  Ethereum Classic, teknik altyapı olarak Ethereum’un orijinal sürümüne dayanır. Ağ, Proof of Work mekanizmasıyla çalışır: Madenciler, işlemleri onaylayıp bloklara eklemek için matematiksel problemleri çözer ve karşılığında ETC ödülü alır. Bu süreç, ağın güvenliğini sağlar. Ethereum Classic ağı üzerinde akıllı kontratlar EVM sayesinde çalıştırılabilir, bu da ağın bir nevi dağıtık bir bilgisayar gibi işlemesini mümkün kılar. Yani ETC ağı, hem kripto para transferlerini kaydeden bir defter olarak hem de geliştiricilerin kod çalıştırabildiği bir platform olarak görev yapar. Kullanıcılar cüzdanlar aracılığıyla ETC gönderip alabilir, akıllı kontratlarla etkileşime girebilir ve dApp’leri kullanabilirler.Ethereum Classic sınırlı mı, maksimum arzı ne kadar?: Evet, Ethereum Classic’in arzı sınırlıdır. Maksimum ETC arzı 210,7 milyon coin olarak belirlenmiştir. Bu karar, Aralık 2017’de alınan bir güncelleme ile hayata geçirilmiştir ve Ethereum Classic’i Bitcoin gibi sınırlı arza sahip kripto paralar kategorisine sokmaktadır. Şu anda dolaşımdaki ETC miktarı yaklaşık 150 milyon civarındadır ve yeni coin basımı, her 5 milyon blokta bir blok ödülünün %20 azaltıldığı (fifthening) bir modelle giderek yavaşlamaktadır. Nihai coin arzına 210 milyon civarında ulaşılacak ve bu sınırın üstünde ETC üretilmeyecektir.Ethereum Classic güvenli mi?: Ethereum Classic, güvenliği Proof of Work madencilik gücüne dayanan bir blockchaindir. Ağ, tarihinin belli noktalarında güvenlik sıkıntıları yaşamış, özellikle 2020’de gerçekleşen bir dizi 51% saldırısı bu konudaki endişeleri artırmıştır. Bu saldırılar sonrasında geliştiriciler bazı önlemler almış ve ağın hash gücünü artırma çabasına girişmiştir. 2022’de Ethereum’un PoS’a geçmesinin ardından ETC’nin hash oranı belirgin biçimde yükselmiş ve ağ daha fazla madencinin katılımıyla daha güvenli hale gelmiştir. Ancak yine de Ethereum Classic, Ethereum (ETH) kadar geniş bir madenci ağına sahip değildir. Bu nedenle güvenlik açısından daha temkinli olmak gerekebilir. Sonuç olarak, ETC ağı şu an itibariyle makul ölçüde güvenli kabul edilir ve büyük bir topluluk tarafından korunur, ancak geçmişte yaşananlar göz önüne alındığında kullanıcıların ağ güvenliğini takip etmeleri önemlidir.Ethereum Classic ve diğer önemli kripto projeleri hakkında daha fazla içerik için JR Kripto Rehber serisini takip edin.